Askur

1550 - 1627

Varðveitt hjá

„Askr“ mjög gamal úr tini með loki á hjörum og handarhaldi, þar í er hringr til að hengja hann upp: askurinn er 5 3/4 þuml. í þvermál að ofan, hann er með bumbi og lágri stétt að neðan: lokið er nokkuð kúpuvaxið með typpi uppúr, og alt útgrafið með rósum. Sú sögn hefir ávalt fylgt aski þessum mann fram af manni að Gullbrandur biskup hafi átt hann, enda er G.T. á botninum með latínuletri. Framan á askinum er og lítið handarhald svo að valla verðr fíngri komið inn í, hann er allr utan rendr, og yfir höfuð mjög vel gerðr, lokið alt útgrafið með rósum sem áðr er sagt, hjörurnaar eru brotnar, og askurinn nokkuð breinglaðr, hann tekr rettar 3.merkur svo að berandi borð er fyrir. Eptirfylgjandi skyrslu hefi ég fengið frá P.F. Eggerz: Tinaskr með loki sem faðir minn síra Friðrik á Hvalgröfum, nú 86 ára, hefir gefið Elínborgu systr minni, og segir hann að hann hafi fengið askinn hjá föðr sínum síra Eggert á Ballará, sem hafi fullvissað sig um að hann væri frá Guðbrandi byskupi, sem og er sannsynilegt, þareð slíkr hlutr hefði tæpast geimst svo lengi, ef hann hefði ekki verið álitin að hafa verið eign þessa merka manns. Það mun rétt vera, að ask þennan hafi átt Guðbrandr biskup, því á öðrum hlut hér á safninu sem ég veit með vissu að hann hefir átt, er nafn hans merkt á líkan hátt, og afstaða stafanna hver til annars lík, þar er og:G.T. en ekki: G.H. en þar að auki er ekkert tin ílát hér á safninu eins og þetta, eru þau þó mörg til, það er líklegt að Guðbrandr biskup hafi haft ask þennan á ferðum sínum, eins og t.d. annan borðbúnað, sem síðar mun sínt: snemma tíðkaðist að hafa borðbúnað af tini.

Aðrar upplýsingar

Guðbrandur Þorláksson, Notandi

Ártal

1550 - 1627

Efni

Ólífræn efni, Málmur, Tin

Safnnúmer

Safnnúmer A: 3394 Safnnúmer B: 1890-26

Stærð

14.6 x 0 x 0 cm Lengd: 14.6 Breidd: 0 Hæð: 0 cm

Staður

Staður: Hóladómkirkja, Hólar í Hjaltadal, 551-Sauðárkróki, Skagafjörður

Sýningartexti

Askur úr tini í endurlifunarstíl, sagður mataraskur Guðbrands biskups Þorlákssonar, d. 1627, með stöfunum GT á botni og greinilega frá tíma Guðbrands. Ætla má, að lagið á íslensku mataröskunum sé komið frá slíkum erlendum matarílátum úr tini. 3394 Mataraskur úr tini í renessansstíl, sagður úr eigu Guðbrands biskups Þorlákssonar á Hólum, d. 1627. Spjaldtexti: Tinílát með loki, kallað „mataraskur“ Guðbrands biskups. Tin vessel with lid, known as Bishop Guðbrandur’s food bowl.

Aðfangategund

Munir

Undirskrár

Undirskrá: Munasafn

Efnisorð / Heiti

Efnisorð: Askur

Upprunastaður

65°44'0.1"N 19°6'50.8"W