Spjald, skráð e. hlutv.

Varðveitt hjá

Úr aðfangabók: Spjöld 3 úr furu, ferhyrnd, nær jafnstór, l. 96 - 98 cm., br. 20 - 21 cm. Á bakhlið eru þau hefluð þunn við randir og hafa verið feld í umgjarðir, en að framan eru þau flöt og máluð blá undir myndir efst, svört um miðju en ómáluð neðst. Á einu er mynd konu í rauðum undirkyrtli og grænum yfir, með ljósleita kápu yfir öxlum og baki; í hægri hendi heldur hún á tveim samtengdum hjörtum, en í hinni vinstri á samróma lýru. Fyrir ofan myndina er letrað með hvítu skrifletri: Eindrægnenn. - Á öðru er mynd konu í svipuðum búningi og styðst hún hægri hendi á akkeri; yfir er letrað: „Vonenn“. Þá er 3. spjaldið og er á því konumynd í rauðum kyrtli víðum með grænt yfirklæði bundið um herðar og dökkleita slæðu yfir höfðinu og niður á brjóst; í hægri hendi heldur hún á sprota, en á vinstri hendi hefur hún fat, er tvær dúfur sitja á og stinga þær saman nefjum (kyssast). Við hægri hlið konunni situr allsnakið ungbarn [Amor] á örvamæli og er bogi bundinn á handleggi og herðar, en hendur bundnar á bak aptur. Til ekki ónauðsynlegrar leiðbeiningar við réttan skilning þessarar myndar er letrað fyri ofan hana: „HreinLijfeð“ (n.b. ekki kvenkynsorð). - Spjöld þessi munu hafa verið neðst í milligerð þeirri milli kórs og kirkju, er áður var í Hóla-kirkju 1). Þær mega heita fremur vel málaðar og svo má segja um alla þessa skrautmálningu sem er á þessum síðast töldu gripum. Mun hún vera eptir íslending, sem lært hefur málaralist, máske Jón Hallgrímsson frá Kasthvammi (sbr. nr. 6336) 2). 1) Sbr. Sig. málari: Allar dygðirnar í stúkunum. 2) Sig. málari fullyrðir það í ritgerð sinni um hagleiksverk etc. Hann segir ennfr. að hann hafi málað ýmislegt (c. fleira) í Hóla - kirkju. Um Hólakirkju (Kristján Eldjárn): Grindverk og pílárar og spjöld úr milligerð kirkjunnar, hið sama og var í henni upprunalega og farið var eftir við endursmíðina (enn fremur spjald, sem kom 2.9.1936). (Sigrún Blöndal, 27.1.2011) Kirkjur Íslands, 6. bindi, bls. 205: Grindverk, bríkur og hurðir úr biskupssæti og hústrúarsæti, tveir húnar ofan af stoðum og pílárar úr milligerð kirkjunnar, hið sama og var í henni upprunalega og farið var eftir við endursmíðina 1926-40 og 1988. (Sigrún Blöndal, 28.4..2011)

Aðrar upplýsingar

Jón Hallgrímsson, Hlutinn gerði
Gefandi: Jósef Jón Björnsson

Efni

Lífræn efni, Viður, Fura

Safnnúmer

Safnnúmer A: 6345-1 Safnnúmer B: 1912-136

Stærð

98 x 21 cm Lengd: 98 Breidd: 21 cm

Staður

Staður: Hólar í Hjaltadal, 551-Sauðárkróki, Skagafjörður

Aðfangategund

Munir

Undirskrár

Undirskrá: Munasafn

Efnisorð / Heiti

Efnisorð: Spjald, skráð e. hlutv.

Heimildir

Kristján Eldjárn. Um Hólakirkju. „Leiðsögn um kirkju og kirkjugripi“. Reykjavík, 1963. Kirkjur Íslands. 6. bindi. Ritstjórar: Jón Torfason, Þorsteinn Gunnarsson. Reykjavík, 2005.

Upprunastaður

65°44'0.3"N 19°6'49.6"W