Til baka í leit
Veistu meira?

Prjónastokkur

1919
Varðveitt hjá
Þjóðminjasafn Íslands
Prjónastokkur, allur listilega útskorinn, eftir Hjálmar Lárusson (f. 1868, d. 1927) myndskera. Stokkurinn er að öllum líkindum úr íbenholti (e. ebony) og fílabeini, en þekkt er að Hjálmar skar mikið í þau efni. Stokkurinn er 27,4 cm að lengd, 6,2 að breidd og 6 cm á hæð. Stokkurinn er vel með farinn. Fyrir miðju loksins er plata úr fílabeini, nafnið Margrét Zoëga er grafið í hana. Platan er fest með smágerðum nöglum í hverju horni. Tölustafir grafnir í ferhyrnta fílabeinsfleti skreyta hornin á stokknum ofanverðum. Saman mynda stafirnir ártalið 1919. Stokkurinn er á fjórum skornum fótum, einnig úr fílabeini. Sex dýramyndir, skornar í fílabein, skreyta hvora langhlið stokksins. Ein mynd er á hvorri skammhlið. Fyrir neðan myndirnar eru heiti dýranna með rúnaletri og saman mynda þau vísu. Í stokknum er að finna miða með eftirfarandi upplýsingum: Undirrituð hét í höfuðið á Margréti Zoëga. Þess vegna er stokkurinn í mínum höndum. Hann á að fara á Þjóðminjasafnið. Júlí '10. Ólöf Ríkarðsdóttir. Ólöf hét fullu nafni Ólöf Margrét Ríkarðsdóttir (f. 1922, d. 2017) Hún var dóttir Ríkarðs Jónssonar myndkera og Maríu Ólafsdóttur konu hans. Í öðrum miða í stokknum koma fram eftirfarandi upplýsingar: Ari hani köttur kind Kría svanur héri, Stari grani hundur hind Haukur trana geri. Vísan er eftir Hjálmar Lárusson dótturson Bólu-Hjálmars. orkti vísuna. Stokkurinn er einnig eftir Hjálmar Lárusson smíðaður og útskorinn. Aftasta dýraheitið er reyndar stafað kieri með rúnum á stokknum en á að standa fyrir Geri. Geri var annar úlfa Óðins. Í stokknum er  pensill og penslahausar, auk borða í íslensku fánalitunum.  Hjálmar Lárusson var fæddur á Smyrlabergi á Ásum í Austur-Húnavatnssýslu. Hann var sonur Lárusar Erlendssonar (f. 1834, d. 1934) bónda og Sigríðar Hjálmarsdóttur (f. 1834, d. 1907) ljósmóðir, en Sigríður var dóttir Bólu-Hjálmars (f. 1796, d. 1875). Hjálmar giftist Önnu Halldóru Bjarnadóttur (f. 1888, d. 1964) árið 1909 og settist að á Blönduósi. Þau eignuðust sex/sjö börn. 1919 flutti hann til Reykjavíkur og bjó í Nýjabæ á Grímsstaðaholti. Hjálmar fékkst við útskurð frá barnæsku en var að mestu sjálflærður, utan þess er hann lærði að teikna hjá Stefáni Eiríkssyni 1903-1904.  Afhendandi er Björn Þorgeir Másson (f. 1944). Foreldrar hans voru Ríkarður Már Ríkarðsson arkitekt og Þórey Bjarnadóttir. Ríkarður Már var sonur Ríkarðs Jónssonar myndskera og var því bróðir Ólafar Margrétar sem átti prjónastokkinn og og er með réttu gefandi hans. Hún er því föðursystir Björns Þorgeirs sem afhenti stokkinn til safnsins. Stokkurinn ber það með sér að vera verk Hjálmars, sjá t.a.m. horn (Víd-76) sem varðveitt er í Þjóðminjasafni Íslands.

Aðrar upplýsingar

Ártal
1919
Efni
Safnnúmer
Safnnúmer B: 2022-76
Stærð
27.4 x 6.2 x 6 cm Lengd: 27.4 Breidd: 6.2 Hæð: 6 cm
Aðfangategund
Undirskrár
Undirskrá: Munasafn
Efnisorð / Heiti
Efnisorð: Prjónastokkur
Heimildir
Hjálmar Lárusson. (1921). Óðinn, 17(1), bls. 6-7. Sótt af: https://timarit.is/page/2292035