Til baka í leit
Veistu meira?

Tryllitæki, loftskeytatæki í skipi

1961 - 1962
Varðveitt hjá
Þjóðminjasafn Íslands
Tryllir eða tryllitæki. Gefandi Ingvi Einarsson, Klettagötu 8, Hafnarfirði. Ingvi er skipstjóri á Faxa RE 241. Tækið er smíðað af Baldri Bjarnasyni hjá Radíómiðlun í Reykjavík um 1960, líklega 1961-1962. Baldur segir að tæki þetta sé skrásett undir nafninu TRYLLITÆKI. Átti svili Baldurs, Gunnar Hermannsson, skipstjóri á Eldborgu GK 13, síðar HF 13, hugmyndina að því. Bað hann Baldur um að athuga hvort hægt væri að búa til tæki sem hægt væri að hlusta á allar rásir í einu. Hugmyndin var sett fram um 1960. Eftir eitt til tvö ár hóf Baldur smíði tækisins. Erfitt var að fá efni til smíðinnar vegna einokunar Pósts og síma. Gunnar pantaði þrjú eða fimm tæki hjá Baldri. Tryllitæki kom fyrst í Eldborgu GK 13 á vetrarvertíð sunnanlands. Baldur segist hafa smíðað rúmlega 800 tæki svo segja má að þau hafi dreifst á allan fiskliskipaflotann íslenska. Baldur kveðst hafa fylgt síldarflotanum eftir vegna starfs síns, en síldarflotinn mun hafa tekið tækið í notkun eitthvað fyrr en hin almennu fiskiskip. Baldur segir að tryllitækið frá Ingva hafi verið keypt nýtt í Fífil GK 54, sem nú er Faxi RE 242. Fífill kom nýr til landsins árið 1967 og var tyrllirinn settur í hann hér á landi. Tækið hefur fylgt skipinu þar til fyrir fáum dögum, að sögn gefanda. Þetta er móttakari fyrir millibylgju ("bátabylgju") með fimm bylgjutökkum. Sá efsti er fyrir neyðarbylgju (2182). Hinir eru fyrir "vinnubylgjur" á flotanum. Skylda var, og er, að hafa neyðarbylgju á, en tryllitækið var smíðað til að geta hlustað á aðrar bylgjur jafnframt. Þessi tæki voru mest notuð á tímabilinu 1960-1970. Flest fiskiskip eru nú komin með VHS tæki. Tryllitæki eru því lítið notuð í dag. Tæki það sem hér um ræðir hefur þó verið notað fram á þennan dag. Það er sagt í góðu lagi. Aðeins vanti loftnetið til hlustunar.

Aðrar upplýsingar

Baldur Bjarnason, Hlutinn gerði
Gefandi: Ingvi Rúnar Einarsson
Ártal
1961 - 1962
Efni
Safnnúmer
Safnnúmer A: Sms Safnnúmer B: 1991-10-1
Aðfangategund
Undirskrár
Undirskrá: Sjóminjasafn (SMS)
Efnisorð / Heiti
Heimildir
Ingvi Einarsson skipstjóri, Klettagötu 8, Hafnarfirði. Munnleg heimild 20.11.1991. Baldur Bjarnason, Radíómiðlun, Reykjavík. Munnleg heimild í nóvember 1991.