Predikunarstóll
1730
Varðveitt hjá
Þjóðminjasafn Íslands
Úr aðfangabók:
Prédikunarstóll fimmstrendur: á honum eru listar að ofan og neðan og á hvorri fjöl 2 spjöld og listar umhverfis, en karmarnir þar fyrir utan og þverstykkin þar í milli slétt: allur hefir stóllinn verið málaður: karmarnir ljósbláir, þverstykkin svört og á þau málað með gulum stöfum: Sæler Eru Þeir Sem Heira Guds Ord Og Vard Veita Þad Lux.ii., en spjöldin eru með ýmislega litum rósum og á eina þeirra er þar að auki gyltur nafnadráttur réttur og öfugur og þykir þar úr mega lesa J T W og S J D, en það gæti verið fangamörk Jóns biskups Þorkelssonar Vídalíns og konu hans Sigríðar Jónsdóttur biskups Vigfússonar.
Úr Mynd á þili: (Texti Þóru Kristjánsdóttur)
„Í Þjóðminjasafninu eru tveir predikunarstólar sem lengi hefur verið reynt að finna höfund að. Annar er úr Hlíðarendakirkju [Þjms. 6869] og hinn úr Stóra-Núpskirkju [Þjms. 3840] Þeir eru mjög líkir og auðsjáanlega eftir sama listamanninn. Þeir eru báðir gefnir af höfðingjum. Enginn Útskurður er á stólunum, heldur eru þeir málaðir með miklu samhverfu blómaskreyti á svörtum grunni. Þeir eru sýnilega frá svipuðum tíma, þ.e.a.s. árunum 1720 - 1730, annar með ártalinu 1726. [...] Stóllinn í Stóra-Núpskirkju hefur Sigríður Jónsdóttir, ekkja Jóns Vídalín, gefið kirkjunni, en Sigríður fluttist að Stóra-Núpi eftir lát biskups og bjó þar til dauðadags árið 1730. Smíði þessara tveggja predikunarstóla er ólík en í báðum tilvikum er um nokkuð flókna og vandaða smíð að ræða. Stólarnir líkjast ekki smíðsgripum þeim sem þekktir eru eftir séra Hjalta. En þegar handrit séra Hjalta eru skoðuð má sjá hliðstæður, t.d. í myndskreyttri kvæðabók séra Ólafs Jónssonar á Söndum í Dýrafirði sem varðveitt er í Landsbókasafni. Í handritinu er svipað samhverft blómamunstur á svörtum grunni og er á þessum tveimur predikunarstólum. Enda er trúlegast að helstu höfðingjar landsins á þessum tíma hafi leitað til séra Hjalta um smíði veglegra gripa.“
(Sett inn af Sigrúnu Blöndal, 13.10.2010)
Kirkjur Íslands:
Old pulpit from Stóri-Núpur Church, a gift to the church from Sigríður Jónsdóttir d. 1730, widow of Bishop Jón Vídalín. The pulpit is now in the National Museum of Iceland, [...].
Aðrar upplýsingar
Ártal
1730
Efni
Safnnúmer
Safnnúmer A: 3840
Safnnúmer B: 1893-50
Staður
Staður: Stóra-Núpskirkja, Kirkjan, 801-Selfossi, Skeiða- og Gnúpverjahreppur
Aðfangategund
Undirskrár
Undirskrá: Munasafn
Efnisorð / Heiti
Efnisorð: Predikunarstóll
Heimildir
Þóra Kristjánsdóttir. Mynd á þili. Reykjavík, 2005; bls. 90 - 105.
Kirkjur Íslands. 2. bindi. Ritstjórar: Margrét Hallgrímsdóttir, Þorsteinn Gunnarsson, Karl Sigurbjörnsson. Reykjavík, 2002.
Upprunastaður
64°3'14.1"N 20°9'45.0"W