Mylluhjól
1925 - 1945
Varðveitt hjá
Þjóðminjasafn Íslands
Hluti úr vatnsmylluhjóli úr tré,
tæplega helmingur. Á því eru trétittir meðfram brún annars vegar. Í hjólinu
eru járnnaglar. Viðurinn er orðinn mjög þurr. Gefendur eru Magnús Kolbeinsson
frá Stóra-Ási og Andrés Kolbeinsson Austurbrún 6 Reykjavík. Hjólið var
í myllu að Stóra-Ási sem afi þeirra bræðra, Jón Magnússon (1840-1946),
smíðaði. Þeir muna eftir þessu mannvirki í túninu í Stóra-Ási þótt það
væri ekki í notkun í þeirra minni. Andrés hefur tekið saman fróðleik um
myllur af þessu tagi. Það efni er með fylgiskjölum aðfangabókar. Þvermál
hjóls hefur verið 78 sm en breidd brotsins er 36,5 sm.
Andrés og Magnús fluttu að Stóra-Ási
1924. Þá voru leifar af myllunni þar, en þó var hætt að nota hana. Afi
þeirra, Jón Magnússon hreppstjóri, smíðaði, auk þessarar myllu, myllur
í Húsafelli og í Deildartungu. Amma Andrésar og Magnúsar, Þorgerður Hannesdóttir,
sá um mylluna í Stóra-Ási og á nóttunni þurfti hún á þriggja tíma fresti
að hreinsa malaða kornið kringum steinana í stokknum. Myllukofinn stendur
enn en þegar Andrés og Magnús bjuggu í Stóra-Ási var hann m.a. notaður
sem hrútakofi og sem gæsa- og andakofi. (þessum upplýsingum bætt við í
febrúar 2007 eftir samtal við Andrés Kolbeinsson. Freyja Hlíðkvist Ómarsdóttir).
Aðrar upplýsingar
Ártal
1925 - 1945
Efni
Safnnúmer
Safnnúmer B: 1999-13
Stærð
78 x 36.5 cm
Lengd: 78 Breidd: 36.5 cm
Staður
Staður: Stóri-Ás, 320-Reykholt í Borgarfirði, Borgarbyggð
Aðfangategund
Undirskrár
Undirskrá: Munasafn
Efnisorð / Heiti
Efnisorð: Mylluhjól
Heimildir
Sjá bókina Engjafang eftir
Magnús Kolbeinsson (bls. 133). Sjá einnig gögn um kornmyllur sem Andrés
hefur safnað í gegnum tíðina og færði þjóðháttasafni Þjms. 8.2.2007.
Upprunastaður
64°41'54.2"N 21°2'23.9"W