Hálsfesti
1550 - 1600
Varðveitt hjá
Þjóðminjasafn Íslands
Hálsfesti með kingu,
úr silfri, gylt. Festin sjálf er digur og er annarhver hlekkur snúinn
og hinn með bryggjum að endilöngu, en geirar utan á öllum röðum: hlekkirnir
eru ílangir. Kingan er kringlótt og er á henni öðru megin myndað hús, með
súlum og skáþaki og bust: þar undir sjást 3 eða 4 manna myndir, en allar
mjög ógreinilegar, og svífur engill í loptinu uppi yfir þeim: þetta mun
eiga að tákna stað og stund, er Jesús fæddist: þar umhverfis stendur:
EHRE
SEI GOT IN DER HEHE (::höke).
En hinu megin er mynd
af manni, er situr á stórum hnetti og réttir hendurnar út til beggja hliða:
út undan höfði hans hægra megin gengur viðar grein en hinu megin sverð,
og þar fyrir neðan sýnist vera myndað engilhöfuð hvoru megin með vængjum:
til beggja hliða og töluvert neðar eru myndir af 2 mönnum, er lúta honum
og fyrir neðan hnöttinn eru margar minni myndir krjúpandi manns með uppréttum
höndum: á bak við þessar myndir sést bogi, líklega friðarbogi. Það er auðsætt,
að þetta alt á að tákna dómsdag, er drottinn kemur í skýjum himins til
að dæma lifendur og dauða: umhverfis stendur:
MENSCHEN KINT GET HERFVR (:: herfür).
Slíkar hálsfestar báru hefðarkonur hér á 16. og 17. öld, svo
sem sjá má á myndum frá þeim tímum, og lafði kingan eða krossinn, sem hékk
í sumum, niður á bringu eða alla leið niður fyrir mitti, ef festin var
löng. Þessi gripur mun vera frá síðari hluta 16. aldar. Gripirnir
nr. 4293-94 voru eitt sinn í eigu Boga Benediktssonar á Staðarfelli og
í þeirri ætt hafa þeir verið svo langt sem menn muna.
Aðrar upplýsingar
Ártal
1550 - 1600
Efni
Safnnúmer
Safnnúmer A: 4293
Safnnúmer B: 1896-71
Staður
Staður: Staðarfell, 371-Búðardal, Dalabyggð
Aðfangategund
Undirskrár
Undirskrá: Munasafn
Efnisorð / Heiti
Efnisorð: Hálsfesti
Upprunastaður
65°7'31.7"N 22°11'18.9"W