Mél, á beisli

800 - 1000

Varðveitt hjá

Járnmjel, forn og mjög stór: virðast gerð fyrir stærri hesta en þá er hjer hafa tíðkast. Þeim er lýst svo ( af S.V.) í skýrslu safnsins: Járnhlekkir í lögun sem járnmjel, en ákaflega stórir og þungir, svo að þeir vega 1 pund 24 lóð (þ.e. 635 gr.). Hringarnir eru 4 þuml. (10 cm.) í þverm., og milli þeirra eru vel 6 þuml. (16,5 cm.): öll lengdin er 14 þuml. (37 cm.). Hlekkirnir milli hringanna eru digrir ákaflega, og slegnir ferstrendir ( 1,3 - 1,5 cm. að þverm. um miðju), svo þeir eru með brúnum. Beygjurnar eru mjög stórar og einnig með brúnum, en ekki ávalar (þær eru 3,5 - 4,6 cm. að þverm.). - Jeg get því með engu móti ætlað, að þetta hafi verið járnmjel, bæði vegna þessarar miklu þyngdar, lengdar og digurðar. Þar til hefðu þessar skörpu brúnir og raðir hlotið að drepmeiða hestinn í munninum. Það er ekki allhægt, að ákveða með vissu, til hvers þessir hlekkir hafa verið hafðir, en það er auðsjeð að þeir hafa verið mjög notaðir, og lengi, því allar beygjur eru mikið slitnar að innanverðu. Geta mætti til, að þeir væru eitthvað af akfærum, annaðhvort af nautum eða hestum: þó er það ekki víst, fyr en samanburður fengist. Járnhlekkir þessir eru mjög ryðbrunnir, en halda þó sinni lögun. Þeir bera það með sjer, að þeir eru fornir. Þeir fundust uppblásnir úr jörðu austurá Búlandi í Skatártundu. Sá bær er rjett fyrir vestan Eldvatnið.. - Sbr. nr. 3164 0.fl. - Sennilega frá 9. - 10. öld.