Paxspjald
1200 - 1400
Varðveitt hjá
Þjóðminjasafn Íslands
Paxspjald, útskorið úr hvalbeini,
l. 16,5, br.10,5 cm. Sneitt af efri hornum. Á það er skorin
krossfestingarmynd í gotneskum stíl og Jóhannes og María hjá; mjög lágt
upphleypt. Við brúnir er skorin svo sem umgjörð. Utanum spjaldið
er umgjörð úr móbrúnu hvalskíði, br. um 2 cm. og þ. um 0,5 cm. og eru negld
á hana útskorin blóm úr sams konar beini; hafa þau verið 8, en ein 3 eru
nú eptir. Umgjörðin er negld á bak úr furu, l. 21,5 og br. 14 cm.
Sýnilega eptir sama smið og paxspjaldið nr. 37; munu bæði vera íslenzk
og frá 14. öld. Hefur að líkindum tilheyrt Holts-kirkju. Efst
að aptan er hald (gat) á bakfjölinni, sem draga mátti í band.
Aðrar upplýsingar
Gefandi: Páll Stephensen
Ártal
1200 - 1400
Efni
Safnnúmer
Safnnúmer A: 2129
Safnnúmer B: 1882-91
Stærð
16.5 x 10.5 x 0 cm
Lengd: 16.5 Breidd: 10.5 Hæð: 0 cm
Staður
Staður: Holtskirkja í Önundarfirði, Kirkjan, 426-Flateyri, Ísafjarðarbær
Sýningartexti
Paxspjald skorið í hvalbein með
mynd af krossfestingu Krists og Maríu og Jóhannesi hjá, umgerðin úr hvalskíði.
Úr Holtskirkju í Önundarfirði, frá 13. - 14. öld.
2129
Paxspjald úr hvalbeini með mynd
af krossfestingu Krists og Maríu og Jóhannesi hjá, umgerðin úr hvalskíði.
Íslenskur skurður frá 13. - 14. öld.
Spjaldtexti:
3. Tvö paxspjöld
úr hvalbeini með krossfestingarmynd frá 13. eða 14. öld. Umgerðirnar
eru lagðar hvalskíði. Paxspjöld gengu milli manna í kaþólskum messum, fólkið
kyssti á spjaldið og prestur mælti um leið: pax tecum, friður sé
með þér. Spjaldið til vinstri er frá Stað í Steingrímsfirði en hitt er
frá Holtskirkju í Önundarfirði.
3. Two whalebone
paxes, 13th or 14th century, depicting the crucifixion. The frame is
made of whale baleen. The pax (= peace) was passed from person to person
during the Mass: they kissed the pax as the priest spoke the words Pax
tecum (Peace be with you).
Aðfangategund
Undirskrár
Undirskrá: Munasafn
Efnisorð / Heiti
Upprunastaður
66°0'22.7"N 23°26'1.9"W