Rúmfjöl
1681
Varðveitt hjá
Þjóðminjasafn Íslands
Rúmfjöl úr furu, l. 113, br. 19,5 cm., þ. 1,7. Útskorin öll, beggja vegna. Á framhlið er í miðju og við enda jafnhliða ferhyrningar með leturhring innaní og blómum í hornum, en í milla ferhyrninganna eru aflangir kaflar, hvor með 2 höfðaleturslínum og brugðningi í milli. Í fremsta ferhyrningi er gagnskorinn kross í miðju, í öðrum IESVS og blóm fyrir ofan og neðan, í þriðja fjögur blóm, er mynda kross sín í milli og er kringlótt gat í honum. Þessi endi fjalarinnar er útsagaður og skorið á blaðskraut. Á bakhlið er jafnhliða ferhyrningur á vinstri enda og gagnskorinn kross með blómskrauti um, en á hinum greinavafningar með blaðaskrauti: mynda þær að sumu leyti eins konar framhald af 4 latínuleturslínum, sem ganga langsum eptir fjölinni: eru stafirnir upphleyptir í miðlínunum, en skornir niðurí í hinum. Áletrunin er aðallega bænarvers og byrjar á framhlið, með efri línu í aflanga ferhyrningnum vinstra megin: drottinn | s, þá kemur neðri línan þar: ie | med | mi: þar næst línurnar í hinum aflanga ferhyrningnum: er | dag | og - nott | drottin. Svo kemur leturhringurinn í fremsta ferhyrningnum: hann er með latínuletri og þeir allir: INNI | SEM | VEITER I FRIDA+ (+ = I með þverstriki. GS): þá kemur miðhringurinn: AR | GN(Öfugt N. GS)OTT | DROTT+NN | FR | + (+ = I með þverstriki. GS): þar næst kemur aptasti hringur: | FRELSA | FRA | DAVDA | M+G | + (+ = I með þverstriki. GS). Þá skal lesa miðlínurnar á hinni hliðinni: DROTT+NN | E+L+FUR | EG | B+D | Þ+G | DROTTINN - Þ+N | STERKA | D+RDAR | HØND | DROTT+NN | VAR (N-in snúa öfugt og + = I með þverstriki. GS) : þá kemur neðsta línan: VADVE+TE:SAL:OG:ØND (N-ið snýr öfugt og + = I með þverstriki. GS). Er þá versið svolátandi: Drottinn sje með mjer dag og nótt, - drottinn, sem veitir friðar gnótt. - Drottinn frelsa frá dauða mig. - Drottinn eilífur, eg bið þig. - Drottinn, þín sterka dýrðar-hönd, - drottinn, varveiti líf og önd. - Á eptir þessu versi mun eiga að lesa efstu línu: GVD:BLESSE:MIG:N (Öfugt N. GS) V:OG:AD:E+L+FV (+ = I með þverstriki. GS). - Aptast í neðstu línu er : ANNO (Öfug N. GS) J (J með þverstriki. GS) 81: er þó óvíst að 2 síðustu merkin sjeu stafir. Aptast í efstu línu er ártalið: J (J með þverstriki. GS) 681: á því að lesa þetta Anno 1681 18 j, þ.e. 18. januar, eða ef til vill að eins 1681: J(J með þverstriki. GS) á eptir ANNO (Öfug N. GS) er ef til vill að skoða sem upphaf ártalsins, á sama hátt og áletunarbútarnir á framhliðinni eru með endurtekningu nokkra stafa. Skurður allur er laglegur og fjölin óskemd, að eins nokkuð beygð og orpin.
Freyja Hlíðkvist Ómarsdóttir, feb. 2011:
Áletrunin byrjar með höfðaletri og heldur svo áfram með latínuletri. Hún er svo:
Drottinn sé með mér dag og nótt,
drottinn sem veitir friðargnótt,
drottinn frelsa frá dauða mig,
drottinn eilífur ég bið þig,
drottinn þín sterka dýrðar hönd,
drottinn varðveiti sál og önd.
Guð blessi mig nú og að eilífu. ANNO 1681
Rúmfjalir nr. Þjms. 7958 og 14495 eru keimlíkar, áletranir nánast eins, og augljóslega skornar af sama útskurðarmeistara. Áletrunin á fjölinni nr. 14459 byrjar einnig á höfðaletrinu, heldur svo áfram í hringreitunum með latínuletrinu og endar á bakhliðinni, með latínuletri:
Drottinn sé með mér dag og nótt,
drottinn sem veitir friðargnótt,
drottinn frelsa frá dauða mig,
drottinn eilífur ég bið þig,
drottinn þín blíða dýrðar hönd,
drottinn bevari líf og önd.
Anno 1682 IM ÞI
Sjá einnig rúmfjöl nr. Þjms. 4180 sem þó mun vera rúmri öld yngri.
Aðrar upplýsingar
Gefandi: Halldór Daníelsson
Ártal
1681
Efni
Safnnúmer
Safnnúmer A: 7958
Safnnúmer B: 1919-198
Stærð
113 x 19.5 x 1.7 cm
Lengd: 113 Breidd: 19.5 Hæð: 1.7 cm
Aðfangategund
Undirskrár
Undirskrá: Munasafn
Efnisorð / Heiti
Efnisorð: Rúmfjöl