Panta mynd Notkunarskilmálar

Predikunarstóll

1726

Varðveitt hjá

Þjóðminjasafn Íslands

Þóra Kristjánsdóttir 2008: Stólinn hefur að öllum líkindum smíðað og málað séra Hjalti Þorsteinsson prófastur í Vatnsfirði við Ísafjarðardjúp árið 1726 sérstaklega fyrir þau sæmdarhjón á Hlíðarenda Brynjólf Þórðarson Thorlacius og seinni konu hans og frænku Jórunni Skúladóttur. Blómaskreytið á spjöldunum er með sama handbragði og sjá má á myndskreyttum handritum eftir Hjalta, t.d. kvæðabók séra Ólafs Jónssonar á Söndum sem Hjalti skrifaði upp. Sjá ÞK. Mynd á þili bls. 103. Úr aðfangabók: Prjedikunarstóll, smíðaður úr furu, með 5 hliðum og myndar önnurhver rjett horn við aðra frá eins og í reglulegum átthyrningi, en op er þar sem 3 hliðar væru, ef heill átthyrningur væri. Hæð 102,5 sm., br. hliðanna dálítið misjöfn: 27,5 - 32 sm. Stór brún, útstandandi, er yfir: virðist vera aukin, hækkuð. Í hverri hlið eru 2 spjöld og eru máluð blóm á þau með ýmsum litum, allvel gert: alþýðulist. Á efra spjaldinu í miðhliðinni eru 2 íslensk skjaldarmerki saman: er á öðru hálfur, gulur björn ( ísbjörn ) í rauðum feldi, og á hinu hálfur, hvítur einhyrningur í bláum feldi. Á hjálminum uppi yfir er stór fugl. Þar uppi yfir eru uphafsstafirnir B:Þ:S:H(Ætli þetta sé ekki TH samandregið þ.e.Thorlacius? KE): og J:S:D: Fyrir neðan skjaldarmerkin stendur ANO 1726 Upphafsstafirnir eru Brynjólfs Þórðarsonar, Hlíðarenda, og Jórunnar Skúladóttur, konu hans, sem var 8. maður frá Eggerti lögm. Eggertssyni, er fjekk aðalsmerkið með einhyrningnum 9/8 1488. Hitt skjaldarmerkið er naumast gamalt: kann Brynjólfur að hafa tekið það upp. Prjedikunarstóllinn var fyrst í Hlíðarenda-kirkju, en fór svo í Keldnakirkju, líklega 1802, er Hlíðarendakirkja var af tekin. Umhverfis spjöldin eru hliðarnar gráar nú en hafa fyrrum verið bláar og fyrst rauðar. Botninn er nú úr. Kominn frá Keldum á Rangárvöllum.