Handrit, óþ. hlutv.
1770 - 1773
Varðveitt hjá
Þjóðminjasafn Íslands
Kall, Magnusar-Hryngar, Med, Sy, Gillunum (þ.e. Karla-Magnúsar-hringar með sigillunum, skrifað pappírsblað, st. um 30 x 39 cm., límt nýlega á pappaspjald og sett í svarta umgjörð (br. 3,6 cm.) með gleri. Hringarnir eru í 3 röðum, 10 í hverri: þeir eru tvöfaldir, ytri svartur og innri grænn: þverm. 1,8 cm. Innaní hverjum hring er orð eða merki, skrifað með rauðu bleki: í þeim fremsta í 1. röð „Ihs“, 2. „christ/us.“, 3. „Ieho/va.“, 4. „ND.“ (þ.e. noster dominus eða deus:), 5. „Seba/oths “ 6. „Y'.“ 7. „Ind.“, 8. „Eman/uel“., 9. „Gram/atan,“ og 10. „agn/us“. Í þeim 1. í 2. röð„“ „kielem/for “, 2. „Salva/tor“, 3. „Stella“, 4. „adon/ia“, 5. „Missa“, 6. „Kirie/os“, 7. OS, 8. „nus/er“, 9. „E.B“ og 10. „Meg“. Í þeim 1. í 3. röð „Splender“, 2. „Glor/ ia“, 3. *, 4. \O (ath. frumrit. innsk. skrásetj.), 5. „Nam/u“, 6. „Mis“, 7. „for/em“, 8. „guy/guye“, 9. (ath. frumrit. innsk. skrásetj.), og 10. „Am/ en“. Á milli hringanna eru 2 strik svört langzetis og milli þeirra eru skrifaðar tölurnar 5\G7: sömuleiðis eru 2 svört strik á þverveginn milli hinna og eru sömu tölur skrifaðar milli þeirra, allar tölurnar eru svartar. Hringaraðirnar eru 33 cm. að l. og 8,6 að br. allar saman. Fyrir neðan þær er í miðju tvöfaldur, rjetthyrndur ferhyrningur: hinn ytri 10,3 cm. á þverveginn eða hæðina og 13 cm. að br.: í gegnum hornin ganga strik með 2 þverstrikum á fyrir ofan hornin, 1 á milli þeirra og 1 innaní innri ferhyrningnum: alt er þetta dregið upp með rauðu bleki. Á milli ferhyrninganna eru skrifuð þessi orð með svörtu bleki, að ofan: „[Ad]onaitv[a domyne - quyest] Altyssimus 1):“ vinstra megin: „quyest victor, Alyneörum Maly znorum:“ að neðan: „tentatorper Christum domynum nostrum:“ hægra megin: „Messias,“ „Zebaoth, Emanuel, Adonya.“ Innaní ferhyrningunum er skáhyrningur eða tígull, einnig tvöfaldur, rauður og með rauðum stöfum innaní og strikum út í gegnum hornin og þverbondum á: stafirnir innaní eru „I H L G (?)“ og „E (?) k / H S“ að því er virðist, eitthvað merki í miðju og 5\G7 fyrir ofan það og neðan. Á milli innra og ytra skáhyrningsins eru orð skrifuð með svörtu letri, að ofan: „agon Agla Salemens,“ - „usus christus. Jehova.“, en að neðan: „Elohim Elyson Imas“ - „Java gohetk Amen.“ Í hornin, sem verða á milli skáhyrningsins (ytra) og rjetthyrningsins (innra) eru einnig skrifuð orð með svörtu bleki: að ofan, 1.l.: „on El. Elohim“ - „Elior Elion Elon“, í 2. l.: „lä oba bo ca“, - „amenit sonnelax“: í 3.l. „agla agon - consea, Evise:“ en að neðan, 1.1.l.: „Inomque - patris ð“, í 2. l.: „fyly ð spire - tus sancte“ 2) og þar undir „amen“, og loks neðar: „Salomönis, - Sygillum.“ Fyrir framan þennan ferhyrning allan, innsigli Salomons, eru 6 englamyndir með vængjum, rauðum og gulum, og bláum brjóstum, 2 og 2 saman, 3 raðir, og eru nöfn þeirra undir, hvert undir sinni mynd: „Hei. Michaelis “- „og Salotyelis“, „Hei: Gabryelis, og Vrielis“, „Hei: Raphaelis og - Raquelis.“ Milli englamyndanna eru krossar 3, sá efsti og neðsti með hringum yzt á endum armanna, en sá í miðju með þverstrikum: ennfremur er hringur utanum miðdepil neðsta krossins. Fyrir aptan ferhyrninginn eru 3 líkir krossar en stærri og skreyttir rauðum deplum: sjálfir eru þeir svartir.. Sitt hvoru megin við þann efsta standa orðin „B /¦ T ø R“ og „h ¸¦ ¹ ¶ ø R“ (ath. frumrit innsk. skrásetj.), og við þann í miðið: „¦/ /¦ ¦ ¦ /¦“ og „- /¦ P h n h /¦ R“ 3): en fyrir neðan þann neðsta: „BnhøR“ +. -Loks stendur, með svörtu bleki eins og öll þessi síðast greindu orð, fyrir neðan ferhyrninginn í 2 línum þessi upplýsing: „“„Þesser kalla magnusar hryngar föla ohreinar/ uofur frä monum og ur øllum husum+:“ -Umhverfis alt er bekkur af strikum, grænu, svörtu, rauðu og yzt mjög sveru svörtu. Blaðið mun ritað um 1770 og má heita heldur vel gert. Karlamagnúsarhringar, kendir við Karl Keisara mikla (Carolus magnus), er eflaust útlendir að uppruna. Áletranirnar eru mestmegnis latína, sem orðið er afbökuð á þessum er hjer er um að ræða. Um annars konar hjalparhringa Karlamagnúsar sja Ísl. þjóðs. (J.Á.), I., bls 446 og 453. Sbr. nr. 922 (lukkuhringur Salómons) 1) Hjer eru göt á blaðinu og er fylt hjer út eptir öðru blaði nær eins, ritað „Ano::: 1.7.7.3“., líklega af sama manni. 2) Þ.e. In nomine patri set filie et spiritus sancti. 3) Þ.e. Kalla Magnusar (Karlamagnúsar) afbakað (?)
Aðrar upplýsingar
Gefandi: Sveinn Sveinsson
Ártal
1770 - 1773
Efni
Safnnúmer
Safnnúmer A: 2121
Safnnúmer B: 1882-83
Stærð
30 x 39 cm
Lengd: 30 Breidd: 39 cm
Aðfangategund
Undirskrár
Undirskrá: Munasafn
Efnisorð / Heiti
Efnisorð: Handrit, óþ. hlutv.