Grasajárn

1800 - 1850

Varðveitt hjá

Úr aðfangabók: Grasajárn, sbr. nr. 8348, en frábrugðið því að gerð. Járnið sjálft er 7,7 að l. og 1,5 að br., með sljórri egg að neðan og 0,5 að þ. um bakkann að ofan. Á hvorum enda er tangi, beygður í rjett horn upp og er þeir reknir upp í sitt skaptið hvor: engin hólkur er á og sköptin rifin. Þau eru 61 cm. að l. upp að handfanginu, sem fest er á efri enda þeirra beggja: þau eru sívöl, um 3 að þverm. Handfangið er 31 að l., sívalt, 2,7 að þverm. -Bilið milli skaptanna er 13,2. -Nýlega hefur þeim verið fest betur saman með óvandaðri þverrim, sem hefur verið negld á þau 10-11 cm. fyrir ofan neðri endana. Þetta áhald er orðið allgamallegt, lítur út fyrir að það sje frá fyrri hluta 19. aldar, ekki yngra. -Grasajárn munu nú fásjeð, en tekin eru þó enn fjallagrös á sumum bæjum og búin til matar. Úr Gersemar og þarfaþing: (Texti eftir Þórð Tómasson) Þjóðminjasafnið var framan af árum öllu fremur safn listiðna en áhalda. Því réð lítið húsrými og það að vinnutæki gamalla atvinnuhátta voru enn í daglegri notkun. Árið 1921 var haldin búsáhaldasýning í Reykjavík og safnað til hlutum víða að úr sveitum. Stefán Jónsson bóndi á Munkaþverá í Eyjafirði lánaði til hennar nokkra hluti og gaf þá síðan Þjóðminjasafninu. Gripirnir í gjöf hans voru ýmist eftirlegukindur horfinna búhátta eða í þann veginn að hverfa úr notkun. ... Í safni Stefáns voru tvenn grasajárn til söxunar á fjallagrösum (Þjms. 8348 og 8349), íbjúg að neðan, annað tvískeft og með þverhaldi að ofan, hitt einskeft, tvær algengustu gerðir þessa nytjahlutar. (Sett inn af Sigrúnu Blöndal, 27.8.2010)

Aðrar upplýsingar

Gefandi: Stefán Jónsson

Ártal

1800 - 1850

Efni

Ólífræn efni, Málmur, Járn

Safnnúmer

Safnnúmer A: 8349 Safnnúmer B: 1921-125

Stærð

7.7 x 1.5 x 0 cm Lengd: 7.7 Breidd: 1.5 Hæð: 0 cm

Aðfangategund

Munir

Undirskrár

Undirskrá: Munasafn

Efnisorð / Heiti

Efnisorð: Grasajárn

Heimildir

Þórður Tómasson. „Munir frá Munkaþverá.“ Gersemar og þarfaþing. Reykjavík 1994, bls.128-129.