Dyrabogi, úr kirkju
1584 - 1620
Varðveitt hjá
Þjóðminjasafn Íslands
Úr aðfangabók:
Dyrabogi, eða bogið dyratré. Það er 1 alin og 10 þumlúngar á lengd, og er haglega skorið með fögrum blöðum, er beygjast upp á við til beggja enda. Eptir blöðunum að dæma, hefir sá, er skorið hefir, verið mentaðri og lærðari í íþróttalistinni, en almennt hefir verið hér á landi. Bogi þessi var fyrrum yfir kórdyrum í Hvammi í Hvammssveit, og er það gömul sögn, að Gísli Guðbrandsson, er var prestur í Hvammi 1584-1620, hafi skorið hann, og hafi sira Gísli þessi verið kallaður bíldhöggvari og málari. Boginn er að því leyti merkur, að hann sýnir skurðarhagleik manna á þeirri tíð (sextándu öld), og jafnframt sannar hann, að menn höfðu þá bogalagaðar dyr á Íslandi, sem mönnum er nú orðið næsta ókunnugt um, og fyllir þannig mikið skarð í húsabygginga-sögu landsins, því að menn hafa enn til hurðir, kríngdar að ofan, sem sýna, að hin fornu dyratré hafa haft þetta lag, þó að það sjáist hvorki á sögum né annálum, svo eg viti, en að eins á fáum myndum. Slíkir bogar voru alltíðir í fornöld, en bágt er nú orðið að sanna, hversu þeir hafi verið í hátt. Ef til vill er þessi bogi eptir af síðustu leifum þeirra.
(Texti Sigurðar Guðmundssonar)
Upplýsingar um verk Gísla Guðbrandssonar koma fram í texta Þóru Kristjánsdóttur í Mynd á þili. Ekkert kemur þó fram um dyrabogann umfram það sem stendur í textanum hér að ofan.
(sbl, 21.9.2010)
Aðrar upplýsingar
Ártal
1584 - 1620
Efni
Safnnúmer
Safnnúmer A: 64
Safnnúmer B: 1864-22
Stærð
82 x 0 cm
Lengd: 82 cm
Staður
Staður: Hvammur í Dölum, 371-Búðardal, Dalabyggð
Sýningartexti
Kórdyrabogi úr kirkjunni í Hvammi í Hvammssveit, útskorinn og málaður af séra Gísla Guðbrandssyni er prestur var þar 1584-1620 og kallaður hefur verið bíldhöggvari og málari. Einnig er þekktur eftir séra Gísla málaður útskurður úr Staðarfellskirkju.
64
Kórdyrabogi úr kirkju í Hvammi í Dalasýslu á Vesturlandi. Frá um 1600, skorinn og málaður af Gísla Guðbrandssyni, er prestur var þar 1584-1620. Fleiri útskornir kirkjugripir eru til eftir séra Gísla.
Aðfangategund
Undirskrár
Undirskrá: Munasafn
Efnisorð / Heiti
Efnisorð: Dyrabogi, úr kirkju
Heimildir
Þóra Kristjánsdóttir. Mynd á þili. Reykjavík, 2005: bl.s 40 - 43.
Upprunastaður
65°13'5.0"N 21°49'47.0"W