Stóll
1650 - 1700
Varðveitt hjá
Þjóðminjasafn Íslands
Úr aðfangabók:
Stóll með kistusæti, smíðaður úr
eik og útskorinn í skábogastíl, með baki og armbríkum. Hann er 68,8
cm. að br. og 44,5 neðst, en 45,5 cm. efst á hinn veginn: bakstólparnir
eru 102 cm. að h., en framstólparnir 66,5-67 cm. Setuhæðin er 47
cm. Setan er með loki 21,5 x 29,3 cm. að st.: er sín fjölin hvoru
megin við það og hin 3. fyrir aptan: þær eru strikheflaðar á útröndum.
Lokið er með nýjum járnlömum og bætt með nýrri fjöl; gamalt læsingarjárn
er á því, en skráin er frá. Stólparnir eru ferstrendir, 5,8 cm á
hvorn veg. Á milli þeirra eru bönd, 4 uppvið setuna, öll gömul og
með upphækkuðum útskurði, greinar með blöðum og ávöxtum; þau eru 9,5 cm.
að br., nema það sem er að aptan, það er 14 cm. Lík bönd eru neðst,10
cm frá gólfi, en þau eru öll ný og sljett. Á milli banda þessara
eru spjöld, 2 framan, gömul, og 2 aptan, ný, og 1 í hvorum enda, bæði ný.
Á milli bandana og spjaldanna í framhliðinni er þverband, l.16, br.
8,4 cm., og er á því útskorið blóm. Neðsti hluti fótanna er og nýr.
Alt er þetta nýja verk málað móleitt og úr furu, en annars er stóllinn
ómálaður og ólitaður: viðurinn nú orðinn dökkur með aldrinum. Armbríkurnar
eru um 47 cm. að l., 6,2 að br. og 3,2 að þ.: sveigðar niður um miðjuna,
útskornar að utan, með grein á, og ávalar fyrir endann að framan: þær eru
28,5 cm. hátt frá setu aptar við bakið, en 22 cm. fremst, yfirborð þeirra.
Bakstólparnir eru uppmjóir nokkuð og eru hausar með ófreskjuandlitum
á þeim efst. Bakfjölin er útsöguð og útskorin í rendur, einkum hina
efri: framaná henni er upphleyptur útskurður á miðju, fangamark: R, líkt
samandregnu R og n(?) er í miðju og halda englar kórónu yfir því: efst
á henni er T. Að aptan er skjöldur með sama fangamarki og greinar
útfrá og umhverfis. Á milli bakfjalarinnar og efra bandsins milli
apturstólpanna, sem nær að eins 2 cm. upp fyrir setuna er 4 pílárar, 21
cm að l. og um 8 cm. að br. mest, mjög útsagaðir í rendurnar. Stóllinn
er frá Guðrúnu Magnúsdóttur á Valdalæk á Vatnsnesi í Húnavatnssýslu (S.V.).
Hann er að líkindum smíðaður um 1680. Sbr. 3500: þar er fangamarkið
fullkomið, og + á kórónunni, svo sem verið hefur á stólnum. Fangamarkið
mun vera sdr. RI(D), þ.e. líklega Ragnheiður Jónsdóttir, bpsfrú. Sbr.
e. fr. 10983. Munu þessir 3 munir vera eptir Guðm. Guðmundsson smið.
Aðrar upplýsingar
Ártal
1650 - 1700
Efni
Safnnúmer
Safnnúmer A: 2702
Safnnúmer B: 1885-109
Stærð
68.8 x 44.5 x 45.5 cm
Lengd: 68.8 Breidd: 44.5 Hæð: 45.5 cm
Staður
Staður: Valdalækur, 531-Hvammstanga, Húnaþing vestra
Aðfangategund
Undirskrár
Undirskrá: Munasafn
Efnisorð / Heiti
Efnisorð: Stóll
Heimildir
Þjóðminjasafnið - Svona
var það. Byggt á Leiðarvísi fyrir Forngripasafnið frá 1914 eftir
Matthías Þórðarson. Reykjavík, 2003.
Kirkjur Íslands.
5. bindi. Ritstjórn: Jón Torfason, Þorsteinn Gunnarssson.
Reykjavík, 2005.
Upprunastaður
65°38'32.6"N 20°38'44.4"W