Til baka í leit
Veistu meira?

Söðuláklæði

1912 - 1924
Varðveitt hjá
Þjóðminjasafn Íslands
Glitsaumað (eða glitofið) söðuláklæði úr ullarbandi. Söðuláklæðið er eindúka, dökkbrúnt í grunninn og skreytt litríku blómamynstri sem er samhverft á langhliðina. Skammhliðarnar eru svipaðar en þó ekki alveg eins. Blómapottar eru við hvora skammhlið, úr þeim ganga blóm á stilkum. Á blómunum fyrir miðju áklæðisins sitja tveir fuglar á hvorum helmingi þess. Þvert yfir mitt áklæðið er saumað "I. G. KRISTIANS.DOTTIR". Tvær áttblaðarósir eru á hvorri skammhlið. Skammhliðarnar eru bryddar með textíl, fjólubleiku að framanverðu en brúnu að aftanverðu. Ekki virðist sem sama efnið hafi verið notað í bryddingarnar á skammhliðunum tveimur. Kantmynstur er við skammhliðarnar, litaborði sem er hvítur fyrir miðju, þá fjólubleikur beggja megin og loks mosagrænn. Blómaborði skreytir jaðra langhliðanna, fjólubleikur að utan en blómin að innan í ýmsum litum. Áklæðið er 161 cm á lengd og 99,5 cm á breidd. Söðuláklæðið er orðið fremur laskað og farið að trosna. Göt eru í því og hafa þau verið bætt á þremur stöðum. Bæturnar virðast ekki allar hafa verið gerðar á sama tíma, en notast hefur verið við ólík efni og aðferðir við viðgerðirnar. Gefendur eru Berglind Nanna Ólínudóttir (f. 1969), Dómald Leó Burknason (f. 1971), Sævar Valur Sveinsson (f. 1981) og Hafþór Helgi Sveinsson (f. 1983). Valdís Sveinsdóttir (f. 1967) afhenti fyrir hönd gefenda. Söðuláklæðið saumaði formóðir gefenda, Ingibjörg Guðrún Kristjánsdóttir (f. 1848, d. 1931), meðan hún var húsfreyja á Kirkjubóli í Korpudal í Önundarfirði. Ullina í teppið litaði hún sjálf með jurtum sem hún tíndi. Sonardóttir hennar og alnafna, Ingibjörg Guðrún Kristjánsdóttir (f. 1914, d. 2023) saumaði síðar veggteppi eftir söðuláklæðinu. Foreldrar Ingibjargar voru Kristján Hallgrímsson (f. 1817, d. 1860), bóndi á Kirkjubólshúsi í Holtaskókn í Ísafjarðarsýslu, og Margrét Magnúsdóttir (f. 1811, d. 1893), kona hans. Ingibjörg var vinnukona í Haukadal í Hrauns- og Sandasókn í Ísafjarðarsýslu samkvæmt manntalinu 1870 og í Meðaldal í Sandasókn 1880. Árið 1890 hafði hún gifst Guðleifi Björnssyni (f. 1849, d. 1913) bónda og bjuggu þau á Bakka í Sandasókn. Guðleifur var sonur vinnuhjúanna Björns Jónssonar og Vigdísar Jónsdóttur (f. 1822, d. 1851). Hann var vinnumaður í Svalvogum í Hrauns- og Sandasókn 1870 og í Meðaldal 1880. Ingibjörg og Guðleifur eignuðust þrjú börn, Friðrikku Kristínu (f. 1882, d. 1931), Kristján Björn (f. 1886, d. 1932) og Margréti Guðrúnu (f. 1887, d. 1961). Árið 1901 bjuggu þau í Hvammi í Sandasókn en árið 1910 höfðu þau flutt á Ketilseyri í Sandasókn þar sem Kristján sonur þeirra var húsbóndi. Árið 1920 hafði Kristján gifst Ólínu Guðrúnu Ólafsdóttur (f. 1885, d. 1971) og bjó Ingibjörg hjá þeim hjónum á Kirkjubóli í Korpudal í Mosvallahreppi í Vestur-Ísafjarðarsýslu, þá orðin ekkja. Kristján og Ólína bjuggu á Kirkjubóli II í Korpudal á árunum 1912-1924. Ingibjörg hefur því saumað söðuláklæðið á þeim árum, hafi það verið saumað á Kirkjubóli. Söðuláklæðið kom úr dánarbúi Ólínu Sveinsdóttur (f. 1948, d. 2023), móður Berglindar Nönnu og Dómalds Leós og ömmu Sævars Vals og Hafþórs Helga. Áklæðinu fylgdi einnig motta úr hrosshári (Þjms. 2023-46-1) og styttuband sem afhent var safnfræðslu Þjóðminjasafns Íslands og skráð var í snertisafn þess (Sns-22).

Aðrar upplýsingar

Ártal
1912 - 1924
Efni
Safnnúmer
Safnnúmer B: 2023-46-2
Stærð
161 x 99.5 cm Lengd: 161 Breidd: 99.5 cm
Staður
Staður: Kirkjuból í Korpudal, Ísafjarðarbær
Aðfangategund
Undirskrár
Undirskrá: Munasafn
Efnisorð / Heiti
Efnisorð: Söðuláklæði
Heimildir
Bergur Torfason o.fl. [ritstj.]. (1999). Firðir og fólk 1900-1999: Vestur-Ísafjarðarsýsla (Vestfjarðarit II): Búnaðarsamband Vestfjarða, bls. 374. Minning: Ingibjörg Guðrún Kristjánsdóttir. (1980, 16. apríl). Morgunblaðið, bls. 22-23. Sótt af: https://timarit.is/page/1525672

Upprunastaður

65°59'2.8"N 23°20'21.3"W