Til baka í leit
Veistu meira?

Hnífapar, hnífapör

1940 - 1970
Varðveitt hjá
Þjóðminjasafn Íslands
Hnífaparasett úr silfri, gaffall, hnífur og skeið. Sama mynstur er við enda skafts allra gripanna, skáhalt jurtamynstur beggja megin skaftsins. Þá hefur endi skaftsins odd. Gaffallinn og skeiðin virðast hafa verið framleidd á sama tíma. Fangamarkið "M.E." er greypt í bakhlið beggja gripa, við enda skaftsins. Neðar á skaftinu er smiðsstimpillinn "ss" með punktamynstri hringinn í kring um stafina. Til hliðar er hreinleikastimpillinn "830S". Gaffallinn er 20 cm að lengd og 2,7 cm að breidd. Skeiðin er 20 cm að lengd og 4,5 cm að breidd. Hnífurinn sker sig úr þrátt fyrir sama mynstur, en á annarri hlið skaftsins er smiðsstimpillinn "ss" án hringsins í kring. Hreinleikastimpillinn er "925S". Eru gaffallinn og skeiðin því úr 83% silfri en hnífurinn úr 92,5% sterling silfri. Skaft hnífsins er auk þess töluvert hærra en flöt sköft hinna gripanna, en hæð hans er 1,1 cm á meðan sköft hinna gripanna eru 1 mm. Hnífurinn er 23 cm að lengd og 2,5 cm að breidd. Smiðsstimpillinn "ss" stendur fyrir Silfursmiðjuna h.f. Verkstæðið stofnaði Guðjón Bernharðsson (f. 1901, d. 1978) gullsmiður. Um 1940 eignuðust Guðmundur Andrésson, Guðmundur Þorsteinsson og Óskar Gíslason gullsmiðir í Reykjavík fyrirtækið. Síðar keyptu Bjarni Óskarsson, Kornelíus Jónsson, Vilberg Helgason, Gunnar Fredriksen og Þórarinn Guðnason smiðjuna. Í Silfursmiðjunni voru framleiddir silfurgripir í pressu og í mótum og var þar stór pressa fyrir stansinn. Framleiðslan var aðallega borðbúnaður úr silfri, 830/1000 silfur, auk annars konar silfurgripa. Stimpill Silfursmiðjunnar var lengst af stórt S í hring, en þó kom fyrir að hann væri "ss". Í tíð Guðjóns var smiðsstimpillinn aftur á móti "GB". Hnífaparasettið er því ekki eldra en frá 1940, þegar Guðjón seldi fyrirtækið. Rekstri Silfursmiðjunnar var hætt 1970. Gefandi er Margrét Skarphéðinsdóttir (f. 1950). Hnífaparasettið fékk hún frá frænku sinni og nöfnu, Margréti Nikólínu Lýðsdóttur (f. 1905, d. 2000). Margrét bjó alla tíð í Reykjavík. Hún var myndarleg húsmóðir og hugsaði vel um sitt silfur. Hún giftist Guðna Jónssyni (f. 1906, d. 1973) skósmiði, hjónin eignuðust enga afkomendur. Gefandi er skírð í höfuð á þeim hjónum og arfleiddi Margrét hana að settinu, ásamt fleiri silfurgripum sem afhendir voru safninu (Þjms. 2023-6-1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8). Var ósk Margrétar sú að silfrið færi á safn eftir að frænka hennar notaði það ekki lengur.

Aðrar upplýsingar

Ártal
1940 - 1970
Efni
Safnnúmer
Safnnúmer B: 2023-6-9
Aðfangategund
Undirskrár
Undirskrá: Munasafn
Efnisorð / Heiti
Heimildir
Þór Magnússon. (2013). Íslenzk silfursmíð (II. bindi). Þjóðminjasafn Íslands. https://erna.is/stimplasida/