Til baka í leit
Veistu meira?

Ísöxi, skráð e. hlutv.

1971
Varðveitt hjá
Þjóðminjasafn Íslands
Ísöxi, 90 cm löng með 28 cm haus. Broddur er neðst á axarskaftinu. Mjórri endi haussins, hakinn, er tenntur yst að neðan, en egg blaðsins er ölduskorin. Á hlið hakans er nafn framleiðandans, Stubai, grafið í einfalda mynd af fjalli. Þar fyrir neðan er grafið "Nanga Parbat" og "MADE IN AUSTRIA". Gat er á hausnum, svo þar má þræða taug í gegn eða krækja í karabínu. Bæði axarhausinn og broddurinn eru úr vel hertu stáli, en skaftið er askur. Eftir skaftinu rennur hringur, og við hann fest svört úlnliðsól. Neðarlega á skaftinu er stoppnagli svo hringurinn renni ekki af því. Öxin er í góðu ásigkomulagi, en hausinn er eilítið tekinn að ryðga. Gefandi er Jón Örn Bjarnason (f. 1950). Öxina keypti hann í verslun Eastern Mountain Sports á Commonwealth Avenue í Boston vorið 1971, ásamt Kelty bakpoka (Þjms. 2022-65-20). Öxina notaði hann í ferðum á fjöll og jökla í aldarfjórðung, en í ferð á Grímsfjall í Vatnajökli á sumardaginn fyrsta árið 1996 brotnaði skaftið ofarlega. Í ljós kom, að það hafði fúnað dálítið neðan við neðsta geirnaglann. Brotið var fremur hreint og var skaftið límt saman, en öxinni var þó ekki lengur treystandi til venjulegrar notkunar. Upphaflega úlnliðsólin, sem var röndótt, hafði slitnað nokkru fyrr. Hafði gefandi þá fengið Seglagerðina Ægi til að sauma svörtu ólína sem nú fylgir öxinni, líklega árið 1994 eða 1995. Nokkru fyrr hafði hann látið sverfa fram broddinn, sem tekinn var að sljóvgast af mikilli notkun. Stubai var trúlega helsti og virtasti framleiðandi ísaxa stóran hluta 20. aldar. Frægasta ísaxarmódel fyrirtækisins, Aschenbrenner, var nánast staðalöxi fjallgöngumanna víða um heim frá því á fjórða áratugnum og fram á þann sjöunda. Nanga Parbat öxin varð arftaki hennar og var hún líklega framleidd eitthvað fram yfir 1980, en síðan þá hafa ísaxir yfirleitt verið með álskafti. Öxin er mun lengri en þær ísaxir sem nú tíðkast, enda hefur tækni í fjallamennsku breyst talsvert frá því sem áður var. Þetta austurríska fyrirtæki á sér mjög langa sögu í járnsmíði og verkfæragerð, og nær sú saga allt aftur á 15. öld. (Upplýsingar fengnar frá gefanda).

Aðrar upplýsingar

Ártal
1971
Efni
Safnnúmer
Safnnúmer B: 2022-65-19
Stærð
90 x 28 cm Lengd: 90 Breidd: 28 cm
Aðfangategund
Undirskrár
Undirskrá: Munasafn
Efnisorð / Heiti