Dúkasett
1900 - 1930
Varðveitt hjá
Þjóðminjasafn Íslands
Dúkasett, þrír dúkar með útsaumi. Dúkarnir eru af svipaðri stærð en með mismunandi lögun. Þeir hafa allir svipað munstur með blómum laufblöðum og fuglum. Litir í útsaumi og kögri: svartur, fjólublár, grænn.
a. Kringlóttur dúkur (þvermál 79 cm). Munstrið skiptist í átta reiti umhverfis miðju (til skiptis reitur með blómum/laublöðum og reitur með fugli). Í þeim reitum sem hafa fuglamunstur ganga litlar tungur út með kögri. Á tveimur stöðum hefur kanturinn og dúkurinn rifnað.
b. Sporöskjulaga dúkur (lengd: 100 cm, breidd: 62 cm). Munstrið skiptist í átta reiti umhverfis miðju (í endareitunum eru fuglar en blóm/laublöð í hinum reitunum). Á endunum og fyrir miðju á langhlið ganga litlar tungur út með kögri. Á dúknum eru nokkrir brúnleitir blettir.
c. Sporöskujulaga dúkur (lengd: 88 cm, breidd: 30,5). Munstrið skiptist í fjóra reiti umhveris miðju (í endareitunum eru fuglar en blóm/laufblöð í hinum reitunum). Á endunum ganga litlar tungur út með kögri. Á dúknum eru tveir stórir brúnir blettir, ásamt nokkrum minni sem eru ljósari að lit. Einnig er einn hringlaga blettur sem er líklega eftir einhvers konar ílát. Á einum stað er saumurinn byrjaður að rakna upp.
Upplýsingar frá gefanda:
Dúkarnir eru annaðhvort saumaðir af langömmu gefanda, Ragnheiði Clausen (f. 1879, d. 1966) eða dóttur hennar, Guðrúnu Olgu Benediktsdóttur (f. 1899, d. 1982) og eru líklega gerðir á tímabilinu 1900-1930. Dúkarnir voru gefnir til safnsins árið 2022 og í sömu gjöf voru einnig annar dúkur og tehetta (nr. 2022-8-1 og 2022-8-3).
Ragnheiður nam við Kvennaskólann í Reykjavík 1896-1897. Fyrri maður hennar var Benedikt Jónsson (f. 1863, d. 1901), verslunarmaður, og bjuggu þau í Finnbogabæ við Grjótagötu 10. Þau eignuðust saman eina dóttur, Guðrúnu Olgu. Eftir fráfall Benedikts árið 1901 fór Ragnheiður til Danmerkur til að læra kvenfatasaum en dóttir hennar fór ásamt föðurömmu sinni Kristínu til Seyðisfjarðar og dvaldist þar með henni.
Að loknu námi Ragnheiðar bjuggu mæðgurnar Ragnheiður og Olga með móður Ragnheiðar og yngstu börnum hennar og sáu fyrir sér og sínum með saumaskap. Ragnheiður giftist seinni manni sínum Gísla Gíslasyni (f.1884, d. 1963), verslunarmanni, árið 1910 og átti með honum tvö börn, Hólmfríði og Holgeir. Olga nam við Kvennaskólann í Reykjavík 1914-1918 og í Holte husholdningsskole í Danmörku 1924. Árið 1925 giftist hún Árna Árnasyni, kaupmanni og eignuðust þau eina dóttur, Ragnheiði (móður gefanda).
Ragnheiður tók mikinn þátt í félagsmálum kvenna, einkum í Thorvaldsensfélaginu og var þar í stjórn og einnig formaður um tíma. Mæðgurnar Ragnheiður og Olga voru báðar miklar hannyrðakonur og saumaði Ragnheiður m.a. dúkkur í upphlut sem seldar voru á Thorvaldsens-bazarnum. Eftir mæðgurnar liggur fjöldinn allur af handavinnu, flest eftir Olgu en annað er svo gamalt að sennilega hefur Ragnheiður saumað það. Einhverjir dúkar lágu í skúffu á stórum skáp (chiffonier) sem var á heimili Ragnheiðar en aðrir dúkar voru í hirslu hjá Olgu, gefandi man ekki eftir dúkunum í notkun.
Þjóðminjasafn Íslands varðveitir ljósmynd af þeim mæðgum Ragnheiði og Olgu sem tekin var af Sigfúsi Eymundssyni safnnúmer: Mms-12687.
Aðrar upplýsingar
Gefandi: Guðrún Olga Einarsdóttir
Ártal
1900 - 1930
Safnnúmer
Safnnúmer B: 2022-8-2
Aðfangategund
Undirskrár
Undirskrá: Munasafn
Efnisorð / Heiti