Bakarí, byggingin

28.08.1882

Varðveitt hjá

Elsta mynd ljósmyndarans Önnu Schiöth (1846-1921) sem varðveist hefur á glerplötu, tekin eins og sést á myndinni 28. ágúst 1882. Þrátt fyrir að vel sé liðið á sumar er hafís á Pollinum. Anna hefur komið myndavélinni fyrir á gamalli bryggju til að taka mynd af eigin húsi við Hafnarstræti 23. Eftir tökuna hljóp hún með glerplötuna til að framkalla í myrkraherbergi sínu sem er í húsinu vinstra megin á myndinni. Húsið byggði ein merkasta og umtalaðasta kona sinnar samtíðar á Akureyri, Vilhelmina Lever 1834-1835. Hún rak verslun í húsinu en síðar keypti Höepfner kaupmaður það og stofnaði þar fyrsta bakaríið í bænum árið 1867. Anna Schiöth tók myndina af húsinu og maður hennar, Hendrik Schiöth bakari stendur við húsið og börnin þeirra sitja fyrir framan. Kona lítur út um glugganum á turninum. Hægra megin á myndinni blaktir danskur fáni í norðanáttinni. Til hliðar við bátinn standa þrjár manneskjur. Anna Schiöth var fædd í Kaupmannahöfn en fluttist 22 ára ásamt manni sínum Hendrik Schiöth bakara til Akureyrar árið 1868. Þau hjónin vörðu vetrinum 1877-1878 í Kaupmannahöfn m.a. við að læra ljósmyndun og stofnuðu í kjölfarið ljósmyndastofu á Akureyri. Hún var rekinn í nafni Hendriks alla tíð þótt að vitað sé að Anna hafi nánast allan tíman verið eini ljósmyndarinn. Vorið 1899 seldi Anna ljósmyndastofuna, allan búnað og glerplötu safn sitt. Kaupandinn Arnór Egilsson lést vorið eftir og keypti Gísli Benediktsson ljósmyndari stofuna sem lést nokkrum mánuðum síðar. Ekki er vitað hvað varð um glerplötusöfn þessara þriggja ljósmyndara. Þær plötur sem varðveist hafa koma úr safni Hallgríms Einarssonar ljósmyndara, en Axel Schiött sonur Önnu kom þeim að öllum líkindum til hans. Þær glerplötur sem varðveittar eru á Minjasafninu á Akureyri eru flestar stórar plötur 18x24 sm. Elst þeirra er myndin frá 28. ágúst 1882 sem er önnur af tveimur votplötum (wet plate) sem varðveist hafa úr safni Önnu, en frá 1880 tók hún myndir á þurrplötur. Á plötunni sést greinilegt fingrafar hennar efst í vinstra horninu þar sem hún hefur haldið meðan ljósnæma vökvanum var hellt á glerplötuna. Tökutíminn var um 4-6 sek eins sem sést á óskýru flagginu sem blaktir í vindinum. Linsan er líklega rapid rectilinear linsa sem gefur skarpan fókus í miðju myndarinnar á meðan jaðrarnir eru óskýrari og minna lýstir. Anna var brautryðjandi í mörgu tilliti. Anna átti einnig tvær myndir í fyrstu útgáfu prentaðra ljósmynda á Íslandi sem gefnar voru út árið 1896. Í 8. júní árið 1880 var haldin landbúnaðarsýning á Oddeyri á Akureyri. Á veggjum sýningarinnar hengju ljósmyndir Önnu Schiött sem er sennilega fyrsta ljósmyndasýning á Íslandi. Um hana sagði orðrétt í Norðurfara 16. júní 1880, “Ljósmyndir frá frú A. Schiöth á Akureyri hrós”. Á baki slíkrar myndar stendur: "Bageri, Posthus, Atelier. Det er taget i 1882, paa en stort stk Grönlandskis den 28 August. Du ser en Part af Isen."