Höfundarréttur: Myndstef, Jón Stefánsson-Erfingjar Mynd: Listasafn Íslands

Árni Pálsson prófessor

= 1919, Jón Stefánsson

Varðveitt hjá

Mannamyndir voru ríkur þáttur í myndlist Jóns og eru margar þeirra meðal öndvegisverka hans. Má þar einkum nefna myndirnar af danska rithöfundinum Otto Gelsted og stúlkunni á íslenskum búningi sem báðar eru frá árinu 1919. Fáar myndir Jóns sýna betur en þessi mynd af Árna Pálssyni prófessor hve margt hann hefur þegið frá mannamyndum Cézannes bæði í myndskipun, formmótun og notkun lita. Maðurinn situr eilítið á ská til vinstri, með krosslagða fætur, og horfir beint fram þannig að augnaráð hans mætir ekki augnaráði áhorfandans. Við það verður svipur hans fjarrænni en ella og íhugulli. Eins og í mörgum mannamyndum Jóns, bæði sumum sjálfsmyndum hans og myndum af ákveðnum persónum, t.d. af Otto Gelsted og Markúsi Ívarssyni, er starf mannsins eða þjóðfélagsstaða gefin í skyn. Hér situr embættismaður í jakkafötum með stífan flibba og frakka á handlegg, en hatt í hinni hendinni. Bakgrunnur myndarinnar er óhlutkenndur, rýmið mjög grunnt og mynd mannsins samanþjöppuð bæði í formi og lit. Í andlitinu mynda grænir skuggar andstæðu við rauðleitt litarhaftið og í klæðnaðinum er mynd mannsins mótuð með grænum, brúnum og fjólubláum litatónum, en frakkinn á handlegg hans lýstur með gulgrænum lit. Í bakgrunni ríkir blátt og grænt með léttum áherslum í brúnum lit. Með hlýjum litatónum er mynd mannsins dregin fram úr svölu tónaspili litanna í bakgrunni, en jafnframt gefur áþekk litameðferðin verkinu mjög heildstæðan svip. Listasafn Íslands keypti málverkið árið 1971. (Júlíana Gottskálksdóttir, „Umfjöllun um tíu meginmyndir Jóns Stefánssonar í Listasafni Íslands“, Jón Stefánsson 1881-1962 (Listasafn Íslands: Reykjavík, 1989).)