Byggðasafn Skagfirðinga

Byggðasafn Skagfirðinga var stofnað þann 29. maí árið 1948 og er í eigu sveitarfélagsins Skagafjarðar. Markmið safnsins er að safna, skrá, varðveita og rannsaka muni og minjar sem hafa sögulegt gildi fyrir íbúa Skagafjarðar og miðla þeirri þekkingu sem skapast. Sýningar safnsins eru staðsettar í Glaumbæ í Skagafirði. Fyrsta sýning safnsins Mannlíf í torfbæjum á 19. öld var opnuð þann 15. júní 1952 í gamla torfbænum í Glaumbæ og er opin gestum enn í dag. Eins og nafn sýningarinnar gefur til kynna stíga gestir þar aftur í tímann og kynnast aðbúnaði fólks við daglegt líf á 19. öld. Þá eru sýningar í tveimur öðrum húsum á safnsvæðinu; Gilsstofu og Áshúsi. Í Gilsstofu má finna fastasýninguna Briemstofu auk tímabundinna sýninga. Í Áshúsi eru nokkrar smærri sýningar m.a. um þjóðbúninga, auk kaffistofu safnsins þar sem boðið er upp á á veitingar eins og á borð voru bornar hjá húsmæðrum á 20. öld. Safnið er afar öflugt á sviði rannsókna og miðlunar og hefur haldið úti fornleifadeild síðan árið 2003. Fornleifadeildin stendur fyrir og stuðlar að rannsóknum á menningarminjum í Skagafirði og víðar og telja skýrslur deildarinnar yfir 300. Þá leggur safnið mikla áherslu á varðveislu handverks og þá sérstaklega í tengslum við torfhúsaarfinn og hefur m.a. staðið fyrir rannsóknum á torfhúsum og heldur úti Fornverkaskólanum. Fornverkaskólinn er verkefni sem sett var á fót árið 2006 og hefur það að markmiði að miðla fróðleik og halda utan um námskeið í byggingarhandverki en á fjórða hundrað manns hafa sótt námskeið við skólann síðan verkefnið hófst. Fornverkaskólinn hlaut Minjaverndarviðurkenningu Minjastofnunar Íslands árið 2023. Safnið hefur einnig gefið út fjölda smárita með ýmsum fróðleik og tvær barnabækur; Sumardagur í Glaumbæ og Vetrardagur í Glaumbæ, sögulegar skáldsögur sem veita börnum sem fullorðnum innsýn í líf og störf barna á Íslandi á seinni hluta 19. aldar.