Fornleifar

Varðveitt hjá

Garðrækt var stór partur af afkomu Eyrbekkinga fyrr á tímum og kálgarðar víða á Eyrarbakka. Gunnar I. Ólsen heimildarmaður segir garðana á Skúmsstaðalandi vera eldri en 100 ára en að oft hafi verið gert við þá. Garðarnir voru kallaðir ýmsum nöfnum eftir því hver átti þá eða þeim húsum er eigendurnir bjuggu í. Dæmi um nafn er Júllagarðar. Garðarnir eru mjög misháir og hafa þeir víða verið skemmdir. Hæð þeirra er mest um 1 m. Garðarnir liggja víða á skipulagsreitnum og á loftmyndinnni eru lengd þeirra nokkurn vegin skráð, en sú lengd var stikuð. Alls er lengd garðanna u.þ.b. 687 m. Gulrófur voru snemma ræktaðar á Eyrarbakka, a.m.k. fyrir miðja 18. öld, en ekki varð garðrækt þó almenn á þeim tíma." (SB II:256) „Eyrarbakki er eitt elsta kartöfluræktarsvæði á landinu....[1844] gæti verið upphafsár kartöfluræktar á Eyrarbakka.“ „Garðlönd voru lengst af að langmestu leyti innan þorpsins við hús og meðfram sjógarðinum, bæði ofan og neðan við hann. Eftir 1930 voru stærri ræktendur með garða innan sandgræðslulandsins vestan við þorpið.“ Mest varð kartöfluræktin á árunum 1930-40 og í kringum stríðið. (SB II: 256) Grjóthlaðnir garðar eru víða á deiliskipulagsreitnum. Heilmiklar garðaleifar eru á svæðinu frá Nesbrú að Túngötu, þaðan að stíg er liggur frá Túngötu suður að Steinsbæjunum og frá þeim vestur fyrir Hvamm og að Nesbrú. Annað svæði er austan við stíginn er liggur frá Túngötu að Steinsbæjunum, norður fyrir Einarshafnarbæina að Bakarastíg og eftir honum norður að Túngötu og með Túngötu að stígnum aftur. Garðar eru einnig við Nýhöfn, vestan við Hof, aðrir garðar eru austan við Hof og suður af Dísubæ og vestur af Bakarastíg. GPS-punktar voru teknir á þremur stöðum og eru punktarnir þessir: E393901, N375423 E393913, N375342 E393968, N375334

Aðrar upplýsingar

Heimildarmaður: Gunnar Ingi Olsen

Safnnúmer

Safnnúmer B: 165871-27

Stærð

Lengd: 687 m

Staður

Staður: Skúmsstaðir, Skúmstaðir, 820-Eyrarbakka, Sveitarfélagið Árborg

Aðfangategund

Fornleifar

Heimildir

Inga Lára Baldvinsdóttir. 1998. Margur í sandinn hér markaði slóð. Eyrarbakkahreppur. Sunnlenskar byggðir II. 1981. Ritnefnd: Oddgeir Guðjónsson, Jón Guðmundsson og Júlíus Jónsson. Búnaðarsamband Suðurlands.