Fornleifar

Varðveitt hjá

Beinin eru að mati Jóns Steffensen úr konu, um 25-35 ára, en Hildur Gestsdóttir telur hana hafa verið um 36-45 ára. (Hildur Gestsdóttir 1998) Gísli telur að kumlin hafi verið frá Rauðholtum, sem eru í 50-300 m fjarlægð enda séu þau óeðlilega langt frá landnámsbænum Selfossi. (Gísli Gestsson 1965:73) „Í maílok 1962 fannst kuml sunnan við Birkivelli 10 á Selfossi. Litlu sunnar og austar er lágur holtröðull. Þar heita Rauðholt. Bærinn á Selfossi er um 1,5 km vestar, en Selfoss er landnámsjörð. Svo sem 150 m fyrir vestan kumlið fannst annað konukuml árið 1958 [32]. Við [Gísli Gestsson og] Þór Magnússon komum á staðinn þann 5. júní, en urðum frá að hverfa vegna óveðurs. Aftur kom ég á staðinn laugardaginn 9. júní, og lauk þá rannsókninni. Sunnan við lóðina á Birkivöllum 10 hafði verið gerður kartöflugarður, og veittu menn nú athygli mannabeinum í moldinni, þegar pælt var. Við rannsóknina kom í ljós, að kumlinu var öllu umturnað. Líklega hefir verið tekin (grunn?) gröf að líkinu, en nú var svo lítið eftir af henni, að hvorki var unnt að sjá lengd hennar, breidd né dýpt. Á sléttum moldarbotni lágu þó óhreyfð óheil leggbein, brot úr efstu hryggjarliðum og viðbeini. Kjálkar voru og lítt færðir úr stað. Mátti sjá, að líkið hafði verið lagt á bakið í stefnu nálægt S-65°V, og sneru fætur í landnorður.“ (Gísli Gestsson 1965:69) Með kumlinu fundust margir gripir s.s. glerperlur, sörvistölur, hnífur, sigð, lauf, hringur, járnnaglar, lykill, lyklahringur, járnteinn og vefnaðarleifar. (Gísli Gestsson 1965:69-72) „Ekki er að efa, að þetta kuml sé frá víkingaöld. Sigðin gæti bent á, að það væri frá því um 900, og ekkert mælir beinlínis á móti því, þó það auðvitað gæti verið nokkrum áratugum yngra.“ (Gísli Gestsson 1965:72) Kumlið fannst þar sem er við lóðamörk Birkivalla 10 og 8 og Engjavegar 49. Á fundarstaðunum er nú í dag (2005) kartöflugarður.

Aðrar upplýsingar

Heimildarmaður: Helga Þórðardóttir

Safnnúmer

Safnnúmer B: 161794-33

Staður

Staður: Selfoss I, 800-Selfossi, Sveitarfélagið Árborg

Aðfangategund

Fornleifar

Heimildir

Gísli Gestsson. 1966. ,,Fornaldarkuml á Selfossi og í Syðra-Krossanesi.“ Árbók hins íslenzka fornleifafélags 1965. Ritstjóri Kristján Eldjárn. Ísafoldarprentsmiðja hf. Reykjavík. Guðrún Alda Gísladóttir. 2002. Menningarminjar í Sandvíkurhreppi. Svæðisskráning. Fornleifastofnun Íslands, Reykjavík. Hildur Gestsdóttir. 1998. kyn- og lífaldursgreiningar á beinum úr íslenskum kumlum. Fornleifastofnun Íslands, Reykjavík

Upprunastaður

63°56'16.0"N 21°0'48.9"W