Til baka í leit
Veistu meira?

Lauerta, mastursfesting

Varðveitt hjá
Safnahús Borgarfjarðar
10235 Lauett Stærð: 27 x 78 cm. Með því fylgir miði sem á  er ritað af Þórunni Eiríksdóttur dótturdóttur Þórunnar Björnsdóttur.  Gripur úr eigu Þórunnar Björnsdóttur, Glitstöðum í Norðurárdal (1856-1948).  Hjónin Þórunn Björnsdóttir (1856-1948) og Jón Þórarinn Einarsson ((1861-1956) voru ábúendur í Hægindi í Reykholtsdal frá árinu 1897, síðar í Síðumúla í Hvítársíðu og síðast og lengst á Sigmundarstöðum í Þverárhlíð. Þau eignuðust tvö börn, Katrínu f. 1899-1994 og Björn f. 1904. Katrín giftist 9. apríl 1927 Eiríki Þorsteinssyni, f. 22. okt. 1896, á Hamri í Þverárhlíð. Þau bjuggu á Glitstöðum í Norðurárdal á árunum 1928-­1966 og áttu þar síðan heimili í skjóli dóttur og tengdasonar uns þau fluttust á dvalarheimilið í Borgarnesi árið 1983. Þar lést Eiríkur 22. júlí 1991 og Katrín árið 1994.Katrín og Eiríkur eignuðust fimm dætur. Elst var Þórunn, f. 1928, hún bjó á Kaðalstöðum og gripurinn er kominn úr dánarbúi hennar. Líklegt er að lauettið sé frá ofanverðri 19. öld. Hugur og hönd 2005, 1. tbl. bls. 29: „orðið Lauerta (lauert, lauett, lauetta) er tökuorð í íslensku og er hingað komið úr dönsku, Löjert en það merkir dýnureifar, smokkur (sjá íslenska orðsifjabók eftir Árna Blöndal Magnússon). Orð þetta var haft um ungbarnsflík sem var undanfari lauertukjólsins sen þessi flík var nokkurs konar poki „sem ungbörn voru höfð í“ eis og komist er að orði í Talmálssafni Orðabókar Háskólans.  Lauertur voru skreyttar á ýmsan hátt og virðast hafa verið margvíslegar að gerð en þegar þær tíðkuðust var enn til siðs að vefja börn reifum eða svifi.  Í bókinni gersemar og þarfaþing sem fjallar um gripi á Þjóðminjasafninu segir Fríður Ólafsdóttir lauertuna hafa verið undanfara kerrupoka eða burðartösku fyrir börn.  Lauertukjólar komu síðan fram á sjónarsviðið í byrjun 20. aldarinnar hér á landi og eiga fátt sameiginlegt með lauertunni sjálfri nema þetta torkennilega nafn sem virðist bæði hafa affbakast í munni manna og vikið fyrir öðrum og gagnsærri orðum, þ.e. orðunum vöggukjóll og reifakjóll. Heimild: Borgfirzkar æviskrár V, bls. 340. Hugur og hönd 2005, 1. tbl. bls. 29 https://www.mbl.is/greinasafn/grein/142363/ Skoðað 9. júlí 2021. Munnleg heimild: Sigrún Ólafsdóttir.  

Aðrar upplýsingar

Efni
Safnnúmer
Safnnúmer A: 10235
Stærð
0 x 27 x 78 cm Breidd: 27 Hæð: 78 cm
Aðfangategund
Undirskrár
Undirskrá: Byggðasafn Borgarfjarðar
Efnisorð / Heiti