Lausnarsteinn
1930 - 1950
Varðveitt hjá
Byggðasafn Hafnarfjarðar
Þetta er tóbaksbaukur úr lausnarsteini. Áður fyrr áleit fólk að þetta væri úr steinaríkinu, en staðreyndin er, að þetta er fræ eða aldin jurtarinnar mímósu, sem vex í Mið-Ameríku og á eyjunum þar í grennd og berst stundum með gólfstraumnum hingað til lands. Þetta var nánast mátulega sjaldan til þess, að eitthvað þótti dularfullt við það. Heitið lausnarsteinn fékk það af því, að ef barnsfæðing konu gekk erfiðlega, þá þótti gott til lausnar því, að leggja þennan hlut í rúm hennar. Annar „steinn“ hringlaði innaní – það var auðvitað sjálft fræið. Þetta minnir því á sveskju – aldin með einu fræi- og litblærinn á þessum bauk er ekki ólíkur því (þ.e. sveskju) Ef nota átti lausnarsteininn undir tóbak, var innri „steinninn“ tekinn úr og settur á þetta stútur úr silfri. Stundum var líka hægt að opna þetta gegnt stútnum, til að koma tóbakinu þar inn. Á þessum bauk er það þó ekki þannig, heldur er stúturinn skrúfaður af, ef láta á tóbak í. Lausnarsteinn var í minnsta lagi sem tóbaksílát. Þessi er, eins og aðrir, kringlóttur, um 5,5 cm í þvermál og utanmál víddar þar sem hún er mest – nánast í miðju – er 2,2 cm. Stúturinn er 1,6 cm á lengd og tappinn er allt efnismikill, með keðju sem fest er við baukinn, hvort tveggja úr silfri. Skreyttur silfurflötur er umhverfis stútinn og á honum stendur öðrum megin "Boggi" og hinum megin "Frá Söru". Þetta er Borgþór Sigfússon og síðari kona hans, Sara Magnúsdóttir. Lausnarsteininn fann Sara sjórekinn í Miklaholtshreppi á Snæfellsnesi. Silfurbúnaður hans eru handverk Gunnars Hjaltasonar gullsmiðs. Gefandinn er fóstursonur Borgþórs, Benedikt ElÍnbergsson.
Aðrar upplýsingar
Ártal
1930 - 1950
Efni
Safnnúmer
Safnnúmer B: 1987-13
Stærð
5.5 x 0 cm
Lengd: 5.5 cm
Staður
Núverandi sveitarfélag: Hafnarfjarðarkaupstaður, Hafnarfjarðarkaupstaður
Aðfangategund
Undirskrár
Undirskrá: Almenn munaskrá
Efnisorð / Heiti