Altarissteinn

In preservation at

Úr aðfangabók: Altarissteinn(?) úr porphyr (líkl. porphyry sem er storkuberg, dílagrjót skv. orðabók: FFJ 6/11 1996), dökkgrænn með ljósgrænum dröfnum í, ferhyrndur, l. 7,9 cm., br. 4,8 cm., þykt 2 cm., flatur annarsvegar, slípaður, en ávalur og nær óslípaður hinsvegar. Fundinn í Hruna. Hafi þetta verið altarissteinn, hefir hann að sjálfsögðu verið í tréumgjörð eða greyptur í altarið, en hann er helzt til lítill. Kirkjur Íslands: Fáeinir slíkir altarissteinar hafa varðveist frá miðöldum. Þeir hafa ýmist verið í umgjörð, eða greyptir í altarið. Í kirkjulögum kvað svo á um að ekki skyldi syngja messu nema við steinaltari, hið minnsta skyldi vera vígður steinn á altarinu. Virðist sú regla hafa verið haldin hér á landi langt fram yfir siðaskipti. Um það vitnar t.d. altarissteinn úr Skálholtsdómkirkju sem enn er til (Þjms. 422) og hafður var á altarinu fram til ársins 1802. Old altar-stone from Hruni church, in the National Museum of Iceland. (Sett inn af Sigrúnu Blöndal, 3.2.2011)