Selabyssa
1890
In preservation at
District Cultural Center
Selabyssa "RIFA" Einar
Sörenssonar, Dvergasteini, Húsavík. Einar var þekkt selaskytta á Skjálfanda
1900-1940. Greinargerð um byssuna er dags. 31. janúar 1964, samantekin
af Guðmundi Þorsteinssyni frá Lundi.
"Jósep Jónsson smiður á Akureyri
smíðaði byssu nr. 8 handa einhverjum nánum venslamanni.(Raunar voru þær
4 um líkt leyti, líkl. heldur fyrir 1890). Þessa fyrstu af þeim eignaðist
Einar líkl. 1915, þá ekki vel með farna, enda reyndist hún honum ekki vel.
Þar til hafði hann ekki átt víðari byssu en nr. 12. Önnur hinna fjögurra
var smíðuð handa Jónasi Sigurðssyni sparisjóðssjóra á Húsavík, sem átti
hana óslitið þar til hann eftirlét hana Einari, sem eftir það skaut með
henni margan útsel (Þingeyingar kölluðu vöðuselinn "útsel") Var
hún vel meðfarin og mun betri hinni, enda á orði höfð víða. Þessi byssa
reyndist Einari ágætlega um fá ár, en þá fór hún að þenjast í opið (rifna,
þaðan nafnið EIFA), verja punktinn og slá ferlega - enda stórt skotið.
Þá (1926) gerði hann ferð með hana austur í Nýhöfn á Sléttu til Kristins
Kristjánssonar sem þá var á orði fyrir járnsmíði. Kr. þrengdi byssuna í
opið og rak á það hlífðarhólk. Varð hún þá aftur góð og hélt skothæfni
sinni þar til Einar hætti að skjóta. Telur hann byssuna í fullu gildi enn.
Bestu skot fékk E.S. úr henni með
útlendum skotum í pappahylkjum; tók hann þá smáhöglin úr en lét aftur selahögl
(líkl. um 6mm), 7 stk. í lagið og bræddi vax eða tólg fyrir. Frá 28 til
42 alls, en oftar 35 sem þótti hæfilegt. Færi mun oftast hafa verið frá
20 - 30 faðmar - oftar nær fyrri tölunni.
Þegar Jónas eignaðist byssuna gekk
honum illa með hana; skrifaði þá Jósep og bað hann að selja hana fyrir
sig. Jeósep tók því vel, sagði honum að senda byssuna. En áður en af því
yrði hafi Jónas sætt sig alveg við vopnið, svo hann léði ekki máls á að
selja það þó mikið fé væri í boði. Var byssan fræg og eftirsótt. Oft hafði
hann léð hana Einari og fleirum en til var skilið, að hversu seint sem
að var komið væri henni skilað að kvöldi. Tók eigandinn hana þá þegar og
hreinsaði sjálfur. En þar sem Einar náði betri árangri með hana en aðrir,
þótti Jónasi þetta uppáhald betur komið í hans höndum en annara, þegar
elli fór að mæða hann sjálfan."
Main information
Dating
1890
Object-related numbers
Museumnumber a: 1575
Place
Staður: Dvergasteinn, Norðurþing
Record type
Collection
Undirskrá: Byggðasafn S-Þingeyinga
Keywords
Keyword: Selabyssa