Sá nýi yfirsetukvennaskóli eður stutt undirvísun um yfirsetukvennakúnstina
1849
In preservation at
National Museum of Iceland
Elsta kennslubók í ljósmæðrafræðum á íslensku. Gefin út árið 1849 að Hólum í Hjaltadal. Halldór Brynjólfsson biskup var hvatamaður útgáfunnar en Vigfús Jónsson (1706-1776) prestur í Hítardal þýddi hana úr dönsku. Bókin er samin af lækninum Balthazar Johann de Buchwald (1697-1763) kom upphaflega út í Danmörku árið 1725 undir nafninu Nye Jorde-Moder-Skole, eller kort underviisning udi Jorde_Moder_Konsten.
Bókin er í upphaflegu bandi. Hún heil utan hvað í hana vantar tvær skýringarmyndir.
Main information
Title
Title: Sá nýi yfirsetukvennaskóli eður stutt undirvísun um yfirsetukvennakúnstina
Dating
1849
Material
Object-related numbers
Museumnumber a: Lms
"Museumnumber b": 2010-3-1
Exhibition text
Nesstofa 2011
Höfundur texta: Anna Þorbjörg Þorgrímsdóttir
Við stofnun landlæknisembættisins fluttist umsjón með fræðslu yfirsetukvenna frá prestum til lækna. Formleg fræðsla hófst árið 1761 þegar dönsk ljósmóðir Margarethe Katrine Magnussen (um 1720–1805) kom til starfa hjá landlækni.
1. SÁ NÝI YFIRSETUKVENNSKÓLI / EÐUR STUTT UNDERVÍSUN UMM YFIRSETU KVENNA KONSTENA
Fyrsta kennslubók í yfirsetukvennafræðum á íslensku. Prentuð að Hólum í Hjaltadal 1749. Um er að ræða þýðingu Sr. Vigfús Jónssonar
á bók Balthazar Johann de Buchwald, Nye Jorde-Moder-Skole. Var notuð sem kennslubók við fræðslu yfirsetukvenna frá 1761. Virðist bókin hafa fengið blendnar viðtökur. Haft er eftir Bjarni Pálssyni að að baki lægi „brjálæðiskennd feimni og blind óbeit ljósmæðra á öllu nýju.“
2. TVÆR SKÝRINGAMYNDIR AF MÓÐURLÍFINU
Hafa verður í huga að innihald bókarinnar og námið í Nesi voru byltingarkennd. Áður fólst kennsla presta í upprifjun guðsorða og áminingu um siðvendni. Kennsla í anatómiu kvenlíkamans og myndræn framsetningin getur að hluta skýrt hina brjálæðiskenndu feimni kvennanna.
ÚTSKÝRING FYRRI FIGURUNNAR
a) Móðurlífsins botn
b) Móðurlífsins munni
cc) Móðurlífsins háls og farvegur, skorinn upp
að endilaungu, uppá það hans hrukkur og
Móðurlífsins munni þekkist þess betur
dddd) Móðurlífsins bönd hin neðri
ee) Móðurlífsins bönd hin efri
ÚTSKÝRING SÍÐARI FIGURUNNAR
aa) Móðurlífið
b) Móður lífsins munni
cc) Efri böndin
dd) Neðri böndin
ee) Móður lífsins háls
Collection
Undirskrá: Lækningaminjasafnið_Lækningaminjar (Lms)
Keywords