Go Back To Search
Do you know more?

Spilastokkur

1974
In preservation at
National Museum of Iceland
 Spilastokkur, Íslendingaspilin, sem hönnuð voru og samin af Þórarni Þórarinssyni, skólastjóra á Eiðum, árið 1974 (hann hannaði einnig Söguspilið um svipað leyti). Íslendingaspilin eru handspil, sem ætluð voru til að fræða fólk um fornmenn er tengjast sögu landsins. Halldór Pétursson sá um myndskreytingar á spilin. Á hverju spili er mynd af viðkomandi fornmanni auk texta um hann. Efst stendur flokkurinn sem fornmaðurinn tilheyrir (Kvenskörungar, Konungar, Fyrstu biskupar, Fjölnismenn... o. s. frv.). Spilareglum svipar nokkuð til reglna í Veiðimanni. Á eitt spilið eru reglurnar prentaðar: SPILAREGLUR. Íslendingaspilin eru með 60 nöfnum og upplýsingum um jafnmarga Íslendinga frá upphafi landnáms og fram á 20. öld. Spilunum er skipt í 15 samstæður, og í hverri eru fjórir Íslendingar, sem gegnt hafa svipuðu hlutverki í sögunni, t.d. fjórir landnámsmenn, fjórir sagnaritarar o. s. frv. Konungasafmstæðan er undantekning. Heiti samstæðunnar er efst á hverju spili, neðar kemur svo nafn, mynd og lesning um einhvern þeirra fjögurra, sem eru í samstæðunni. Neðst á spilinu eru svo nöfn hinna þriggja, er samstæðuna mynda. - (Mynd af Fjölnismanninum Brynjólfi Péturssyni hefur ekki fundist. Á spili hans er mynd af stúdentagarðinum í Kaupmannahöfn). Eftir að spilin hafa verið stokkuð og gefin á venjulegan hátt, hefst spilið á því, að sá meðspilaranna, sem er í forhönd, biður einhvern meðspilaranna um spil í tilgreindri samstæðu, t. d. landnámsmann, sagnaritara o. s. frv., og er skyldugt að láta umbeðið spil af hendi, ef það er til. Þannig heldur spyrjandinn áfram, uns hann biður um spil, sem ekki er til, og missir hann þá réttinn til að spyrja áfram, en sá öðlast hann sem spurður var og ekki átti spilið til. (Sjá viðbótarreglur). Þannig er haldið áfram, uns öll spilin eru gengin upp, og vinnur sá spilið, sem tekist hefur að safna flestum samstæðum. Þegar komin er samstæða á hönd, má leggja hana niður á borðið, svo að ekki þurfi að óttast að verða að láta hana af hendi, þar sem skyldugt er að afhenda þau spil, sem um er beðið. Viðbótarreglur: Spilið má þyngja og jafnframt gera það lærdósmríkara, með því að ákveða í upphafi, að tilgreina þurfi nafn þess manns í samstæðunni, sem beðið er um. Enn má þyngja spilið með því, að ekki þurfi að afhenda umbeðið spil, nema sá, sem um það biður, geti sagt eitthvað um efni þess. Spilastokkurinn er heill. Í honum eru öll 60 spilin. Hann er í upprunalegum kassa / umbúðum. Kassinn er hvítur og blár, með hefðbundnu jurtateinunga- og drekamynstri. Keimlíkt mynstur er á bakhlið spilanna í stokknum.  Gripirnir nr. Þjms. 2012-63 eru úr eigu móður gefenda, Margrétar Lilju Árnadóttur (sbr. Þjms. 2011-95). Flestir eru þeir frá móður hennar, Katrínu Láru Stefánsdóttur og eru unnir af henni eða föður hennar Stefáni Jónssyni.

Main information

Dating
1974
Material
Object-related numbers
"Museumnumber b": 2012-63-24
Dimensions
10.6 x 6.4 x 2.7 cm Lengd: 10.6 Breidd: 6.4 Hæð: 2.7 cm
Record type
Collection
Undirskrá: Munasafn
Keywords
Keyword: Spilastokkur