Drawing
1935 - 1939
In preservation at
National Museum of Iceland
Teikningar Sigurðar Thoroddsens verkfræðings af beitningarvél. Vélin var smíðuð en er nú týnd. Það var Óli Ásmundsson sem fann upp vélina en Sigurður teiknaði og útfærði hugmyndina. Sjá einnig Sms. 1990 - 82.
Þorlákur Kristinsson myndlistarmaður (Tolli) kom með teikningarnar á Sjóminjasafnið, en hann er eiginmaður gefanda, Ásdísar Guðbjargar Thoroddsen, sem bjó á Miklubraut 38, Reykjavík, árið 1990.
Í Múraratali og steinsmiða (Rv. 1967) segir þetta m.a. um Óla Ásmundsson: "Óli Ferdinad Ásmundsson var fæddur 3. janúar 1889 í Reykjavík. Foreldrar: Ásmundur Sveinsson og Guðrún Pétursdóttir, f. Hall. Sveinspróf í Reykjavík 1914. ... Meistari hér í borg og teiknaði m.a. stórhýsi Sveins Egilssonar við Hlemmtorg. ..." Óli var á lífi þegar bókin kom út.
Sigurður Thoroddsen segir frá beitningarvélinni í endurminningum sínum, Eins og gengur (Rv. 1984):
Næsta vél sem hann (Óli Ásmundsson) kom með var af allt öðrum toga og gat sýnilega komið að hagnýtu gagni, en það var beitingavél. Sannfærðist ég fljótt um að í henni var mikið vit. Það sýndi sig að brautir var hægt að gera fyrir önglana og fara með þá hvert sem var með því einu að toga í taumana. Kom Óli með líkan af vélinni úr tré, sem skar beituna og beitti önglana svo ekki brást. Var vélinni ætlað að beita línuna jafnóðum og hún var lögð út. Sparaði vélin með þessu móti því sem næst alla landvinnu. ... Hófst ég nú handa og gerði uppdrátt af vélinni og sótti um einkaleyfi bæði hérlendis og í Danmörku fyrir Óla. Síðan létum við smíða hana. Fór Gunnar Bjarnason til Danmerkur þar sem hún var smíðuð. Þegar hann kom aftur með hana fórum við út á sjó með hana til reynslu. Skilaði hún línunni beittri að níu tíu hundraðshlutum en nú fórum við að finna galla á henni og að betrumbæta þá. Fengum við í félag við okkur Ívar Jónsson, sem var starfsmaður hjá Kaupfélagi Reykjavíkur, og smíðaði hann alveg nýja gerð þar sem þungum hlutum vélarinnar var sleppt og fjaðrir og gormar settir í staðinn. ... Fyrsti uppdrátturinn, sem ég gerði að henni er dagsettur í janúar 1935 og sá síðasti í júlí 1939. Var vélin að okkar dómi þá orðin góð. Sýndum við hana m.a. Fiskimálanefnd í notkun á sjó úti, þar sem lína var lögð út frá mótorbáti. Greiddi nefndin okkur styrk að upphæð 2.000. - krónur eftir sýninguna. Var þetta eini áhugavotturinn sem við urðum varir við. ... Við gáfumst svo upp á öllu saman á árinu 1940. ... Beitingavélin okkar stóð langtímum saman við vegg í verkstæði Ívars, sem var að Laugavegi 39 þar til hann flutti að Hraunbraut 5 í Kópavogi. Eftir að þangað kom spurði ég hann eitt sinn hvar vélin væri niðurkomin: "Ég keyrði hana á haugana þegar ég flutti," svaraði hann. (Bls. 250-251).
Í endurminningum sínum segir Sigurður Thoroddsen ennfremur að það eina sem hann eigi til minningar um beitningarvélina séu ljósmyndir sem teknar voru þegar hún var sýnd Fiskimálanefnd. Mynd er í bókinni á móti bls. 251.
Guðbjörg Thoroddsen segir að Ívar Jónsson hafi verið ömmubróðir sinn, járnsmiður og mikill vinur föður síns. Ennfremur segir Guðbjörg að Sveinn Guðmundsson járnsmiður (eldsmiður), sem var afi hennar, hafi unnið að smíði beitningavélarinnar með Ívari.
Main information
Author: Sigurður Thoroddsen
Dating
1935 - 1939
Object-related numbers
Museumnumber a: Sms
"Museumnumber b": 1989-143
Place
Núverandi sveitarfélag: Reykjavíkurborg, Reykjavíkurborg
Record type
Collection
Undirskrá: Sjóminjasafn (SMS)
References
Múraratal og steinsmiða, 1967. Útgefandi Múrarafélag Reykjavíkur.
Sigurður Thoroddsen, 1984. Eins og gengur. Endurminningar. Reykjavík.
Tölvubréf frá Guðbjörgu Thoroddsen til Ágústar Georgssonar 11. maí 2004.