Hnúajárn

1905

In preservation at

Hnúajárn = járnstykki 400 grömm. Gamall Rangæingur Filippus Ámundason járnsmiður frá Bjólu í Holtum, færði mér þennan hlut 10. janúar 1964, og sagði hann mér sögu hans: Þegar hann var að læra járnsmíði hjá Bjarnhéðni Jónssyni í Reykjavík 1905, þá var Hannes Hafstein ráðherra og var símamálið þá á dagskrá og mætti mikilli mótspyrnu margra bænda og fjölmenntu bændur víðsvegar að til að mótmæla. Létu stuðningsmenn ráðherra tvo járnsmiði bæjarins þá Bjarnhéðinn Jónsson og Kristófer Sigurðsson smíða um 100 hnúajárn, sem ungir menn fengu í hendur og áttu að berja á bændum er þeir riðu til ráðherrabústaðarins. En bændur höfðu pata af þessari hernaðaráætlun, og sendu fárra manna nefnd fótgangandi á fund ráðherra. Handhafar hnúajárnsins urðu sneyptir vegna þessa endaloka og skiluðu allir sínum járnum í smiðjuna aftur, og vildu sem minst um þetta tala. Filippus Ámundason geymdi sitt járn sem helgan grip og á níræðisaldri færði hann mér gripinn, bað mig eiga hann og sögu þessa.