Hallsteinsnessbátur

1934 - 1935

In preservation at

Báturinn er grænn að innan en svartur að utan, hvít rönd við borðstokk og neðan við hana græn rönd. Bátnum fylgja fjórar árar, mastur með segli, eitt austurtrog (Sms. 1986 - 60), tveir búkkar (Sms. 1986 - 61 til 1986 - 62), tvær járnskorður (Sms. 1986 - 63 til 1986 - 64) og árar (Sms 1986 - 65 til 1986- 68). Nýtt segl, líkt því gamla, var gert 1990 og komið með það á safnið 6. maí sama ár. Seglið er fast við mastrið, sem liggur í bátnum. Hallsteinsnessbátur, sem svo er kallaður, er lítið tveggja manna far með breiðfirsku lagi, smíðaður árið 1934 að Hallsteinsnesi við Þorskafjörð af Þorbergi Ólafssyni, síðar framkvæmdastjóra Bátalóns í Hafnarfirði. Með bátnum fylgja fjórar árar, siglutré, stórsegl, fokka, austurtrog og tvær járnskorður, sem kræktar eru í þar til gerðar járnlykkjur utan á síðunum. Báturinn gat því staðið sjálfur þegar fjaraði undan honum væri skorðunum áður komið fyrir á sínum stað. Báturinn var hafður til almennra heimilisþarfa á Hallsteinsnesi, við selveiðar, eggjatekju, dúntekju og björgun kinda af flæðiskerjum, en hins vegar ekki við fiskveiðar, þar sem fiskur gekk ekki svo langt inn á Breiðafjörð. Síðast en ekki síst var báturinn notaður við flutninga af ýmsu tagi, bæði á fólki og varningi, og var á tímabili eitt helsta samgöngutækið við Þorskafjörð og Djúpafjörð, áður en bílvegur kom í sveitina. Um 1960 var Hallsteinsnesbáturinn fluttur til Hafnarfjarðar og notaður við hrognkelsaveiðar um skeið. Þá var sett í hann vél, en síðar tekin úr, og ber báturinn þess nokkur merki. Hann var alla tíð í eigu sömu fjölskyldunnar uns hann var gefinn Sjóminjasafninu árið 1986. Ólafur Ólafsson, bróðir Þorbergs og fyrrum bóndi í Hallsteinsnesi, reri á bátnum frá Hafnarfirði. Ólafur var fæddur 15. febrúar 1913 og lést 14. júlí 1995. Minningargrein birtist um hann í Morgunblaðinu 25. júní 1995. Þess má geta að bönd, stafnlok og kollharðar eru smíðaðir úr tré sem rak á land í Grenitrésnesi, suðaustur frá bæ á Hallsteinsnesi, þar sem Ása-Þór sendi Hallsteini landnámsmanni tré til öndvegissúlna forðum, og "blótaði þar til", eins og segir í Landnámabók. Til eru svarthvítar myndir af bátnum í eigu safnsins, sjá. Sms. 1990 - 193. Með myndunum fylgja tvö A4 blöð með sögu bátsins, skrásett af bróður Þorbergs, Ólafi Ólafssyni fyrrv. bónda frá Hallsteinsnesi, síðar í Hafnarfirði. Þetta segir í minningargrein í Morgunblaðinu 16.4.2002 um Þorberg: "ÞORBERGUR Ólafsson frá Hallsteinsnesi, fyrrverandi forstjóri Bátalóns h.f. í Hafnarfirði, andaðist á Landspítalanum við Hringbraut laugardaginn 13. apríl, 86 ára. Þorbergur fæddist 22. ágúst 1915 á Hallsteinsnesi í Gufudalshreppi, en foreldrar hans voru Ólafur Þórarinsson og Guðrún Jónsdóttir. Hann tók próf í skipasmíði við Iðnskólann í Reykjavík 1941 en vann að búi foreldra sinna og við bátasmíðar í Hvallátrum á Breiðafirði til 1938. Stundaði skipasmíðar hjá Slippfélaginu í Reykjavík 1938 til 1942 og hjá skipasmíðastöðinni Dröfn hf. í Hafnarfirði 1942 til 1947. Var einn af stofnendum Bátasmíðastöðvar Breiðfirðinga sf. í Hafnarfirði 1947 og auk smíða sá hann um teikningar, fjármál og bókhald. 1956 var félaginu breytt í hlutafélagið Bátalón hf. og var Þorbergur framkvæmdastjóri þess til 1981 og stjórnarformaður eftir það. Hann var frumkvöðull þess að Bátalón smíðaði svonefnda Indlandsbáta og seldi til Indlands, en 470 bátar úr tré og stáli voru smíðaðir hjá Bátasmíðastöð Breiðfirðinga og Bátalóni undir stjórn Þorbergs á 40 ára tímabili. Þorbergur var í stjórn var kjörinn formaður Landssambands skipasmíðastöðva við stofnun þess 1963, en hann var formaður til 1966. Hann gegndi fjölmörgum öðrum trúnaðarstörfum. Eftirlifandi eiginkona Þorbergs er Olga Pálsdóttir og áttu þau þrjú börn."