Vínbikar
1838
In preservation at
National Museum of Iceland
Úr aðfangabók: Vínbikar, úr silfri, gylltur að innan, fremur þykkur og efnismikill nokkurnveginn jafn víður, en mjókkar þó heldur niður, 7 cm að hæð, 5,7 cm að þvermáli að ofan, 5,2 við botn, um barmana er bryggja, 6,4 cm að þvermáli og önnur um botninn, 5,5 cm, gengur hún 0,7 cm niður fyrir botninn og stendur bikarinn á henni. Á hann miðjan er grafið ártalið 1838, og hinumegin stafirnir: EJS/GMD, og eru það fangamörk hjónanna, séra Eggerts Jónssonar á Ballará og Guðrúnar Magnusdóttur, Ketilssonar, sýslumanns, en þau voru langafi og langamma Jóns Vídalíns. Neðan á botninum eru fjórir stimplar, tveir með stöfunum RS, þ.e. Rögnvaldur Sigmundsson, gullsmiður í Fagradal, en hinir eru 18 og 38. Til er annar bikar nákvæmlega eins og þessi, með sama ártali, sömu fangamörkin og stimplum, er hann nú í eign Kristjáns Eldjárns, Þjóðminjavarðar, en hann hefur fengið hann hjá föður sínum, sem fékk hann frá sínum föður. Ekki er nú vitað með hverjum hætti hann hefur komist í eigu þeirra feðga, en líklegt má telja, að langafi núverandi eiganda, séra Þórarinn Kristjánsson, hafi þegið hann að gjöf frá Pétri kaupmanni, Eggerz á Borðeyri, er hann var prestur á Prestbakka og nágranni Péturs Eggerz. Úr Silfur í Þjóðminjasafni: (Þór Magnússon) Bikarinn (og staup sem sýnt er með í bókinni) er eftir Rögnvald Sigmundsson, gullsmið og bónda í Fagradal í Dalasýslu. Hann nam gullsmíði í Kaupmannahöfn. (Sett inn af Sigrúnu Blöndal, 8.11.2010) Á minjaslóð: „... mesta sérstöðu hafa tvö vínstaup úr eigu sr. Eggerts Jónssonar á Ballará og konu hans og með stöfum þeirra hjóna og ártalinu 1838 gröfnu á. Guðrún var föðursystir Rögnvalds gullsmiðs. Staupin eru 7 sm há, slá sér nokkuð út og með brún neðst eins og á síðbarokstaupum, gyllt innan. Fangamörkin og ártalið eru laglega grafin innan í hringkransi á hliðinni og stimpill Rögnvalds, stærri gerðin, tvísettur á botni ásamt ártalsstimplinum 1838. Mynda stimplarnir ferhyrning á botninum. Þótt staup þessi séu ekki stór eru þau líklega stærstu gripir sinnar tegundar, sem íslenzkir gullsmiðir gerðu á þessum tíma, ef frá eru taldir kaleikar, sem íslenzkir gullsmiðir smíðuðu nokkuð alla tíð. Annað staupið er í einkaeigu en hitt í Þjóðminjasafni.“ (Sbl, 15.12.2010)
Main information
Dating
1838
Material
Object-related numbers
Museumnumber a: Víd-50
Dimensions
7 x 5.7 cm
Lengd: 7 Breidd: 5.7 cm
Record type
Collection
Undirskrá: Vídalínsafn (Víd)
Keywords
Keyword: Vínbikar
References
Þór Magnússon. Silfur í Þjóðminjasafni. Reykjavík, 1996: bls. 17 og 58. Þór Magnússon. Á minjaslóð. Reykjavík, 2007: bls. 37-43.