Helgimynd
In preservation at
National Museum of Iceland
Viðbætur Þóru Kristjánsdóttur 2008: Útskornu myndirnar af Kristi og postulunum, samtals þrettán líkneski, prýddu stóru timburkirkjuna sem Lauritz Gottrup lét smíða á Þingeyrum rétt fyrir aldamótin 1700. Skjalfest er að líkneskin voru komin í kirkjuna þá um aldamótin, þeirra er getið í úttekt á kirkjunni frá 1704. Hörður Ágústsson leiðir getum að því að Guðmundur Guðmundsson frá Bjarnastaðahlið, mesti útskurðameistari á landinu á þeim tíma, hafi komið að smíði timburkirkjunnar. Því er ekki úr vegi að álykta sem svo að Guðmundur snikkari hafi einnig skorið út þessi líkneski. (Sjá ÞK Mynd á þili bls. 60-63). Postula-mynd, Andreas, skorin úr tré (birki) 45 cm að hæð með fótstalli, 19,7 að breidd og 13,5 að þykkt. Hann hefur sítt skegg, þykkt og stutt hár; Andreasar-krossinn, eins og X að lögun ( = einkenni Anreasar), hefur hann á bak við sig og heldur vinstri hendi um krossálmuna, sem rís yfir öxl hans, undir þeirri hægri heldur hann á bók, berfættur og setur hægri fót lítið eitt fram. Á fótstallinum stendur: Iaccod, en X-krossin sýnir að þetta á að vera Andreas. Sbr. nr. 140-142 að öðru leyti. Kirkjur Íslands, 8.bindi, bls. 304-306: Útskornar myndir af Kristi og postulunum (Þjms. Víd. 140-151). Myndirnar eru tólf talsins, allar mjög sviplíkar, 43-46 cm að hæð, skornar í birki, allar brúnbæsaðar nú og lakkaðar en voru marglitar fyrrum. Jón konsúll Vídalín fékk myndirnar frá kirkjunni og síðan hefur verið þveginn af þeim allur litur og þær bæsaðar. Hefur liturinn sennilegast þá verið fallinn af að hluta og myndirnar því þótt lítt hæfar til stofuskrauts þannig, en Jón hafði þær á bókaskap sínum. Myndirnar stóðu á kórbita í kirkju Lauritz Gottrups svo sem séra Ólafur Gíslason lýsir: „Á bitanum milli kórs og kirkju stóðu allir postularnir með píslarvottamerkjum sínum, og í miðju þeirra Frelsarinn, þau líkneski voru einnig skrýdd ýmsum litum, og mátti draga þau upp, eins og líkneskin á prédikunarstólnum.“ Hið sama segir í vísitasíu 1783: „Effigies salvatoris og apostolorum farfaðar, af bíldhuggerverki, standa yfir kórbita. “ Þær voru síðast á grindunum fyrir kórloftinu þar sem eftirmyndir þeirra standa nú. (Texti eftir Þór Magnússon). (Sett inn af Sigrúnu Blöndal, 6.5.2011) Churches in Iceland, p. 305: Carving of the Apostle Andrew, which stood on the beam between nave and chancel of Þingeyrar Church 1695-1819. (sbl, 6.5.2011)
Main information
Material
Object-related numbers
Museumnumber a: Víd-143
Dimensions
45 x 19.7 x 13.5 cm
Lengd: 45 Breidd: 19.7 Hæð: 13.5 cm
Place
Staður: Þingeyrakirkja, Kirkjan, 541-Blönduósi, Húnabyggð
Record type
Collection
Undirskrá: Vídalínsafn (Víd)
Keywords
Keyword: Helgimynd
References
Hörður Ágústsson, Íslensk byggingararfleifð I, Reykjavík 1998, bls.207. Þóra Kristjánsdóttir, Mynd á þili, Reykjavík 2005, bls.60-63. Kirkjur Íslands 8.bindi. Ritstjórar: Jón Torfason, Þorsteinn Gunnarsson. Reykjavík, 2006.
Place of origin
65°33'16.0"N 20°24'14.8"W