Hálsfesti
1550 - 1600
In preservation at
National Museum of Iceland
Hálsfesti með kingu,
úr silfri, gylt. Festin sjálf er digur og er annarhver hlekkur snúinn
og hinn með bryggjum að endilöngu, en geirar utan á öllum röðum: hlekkirnir
eru ílangir. Kingan er kringlótt og er á henni öðru megin myndað hús, með
súlum og skáþaki og bust: þar undir sjást 3 eða 4 manna myndir, en allar
mjög ógreinilegar, og svífur engill í loptinu uppi yfir þeim: þetta mun
eiga að tákna stað og stund, er Jesús fæddist: þar umhverfis stendur:
EHRE
SEI GOT IN DER HEHE (::höke).
En hinu megin er mynd
af manni, er situr á stórum hnetti og réttir hendurnar út til beggja hliða:
út undan höfði hans hægra megin gengur viðar grein en hinu megin sverð,
og þar fyrir neðan sýnist vera myndað engilhöfuð hvoru megin með vængjum:
til beggja hliða og töluvert neðar eru myndir af 2 mönnum, er lúta honum
og fyrir neðan hnöttinn eru margar minni myndir krjúpandi manns með uppréttum
höndum: á bak við þessar myndir sést bogi, líklega friðarbogi. Það er auðsætt,
að þetta alt á að tákna dómsdag, er drottinn kemur í skýjum himins til
að dæma lifendur og dauða: umhverfis stendur:
MENSCHEN KINT GET HERFVR (:: herfür).
Slíkar hálsfestar báru hefðarkonur hér á 16. og 17. öld, svo
sem sjá má á myndum frá þeim tímum, og lafði kingan eða krossinn, sem hékk
í sumum, niður á bringu eða alla leið niður fyrir mitti, ef festin var
löng. Þessi gripur mun vera frá síðari hluta 16. aldar. Gripirnir
nr. 4293-94 voru eitt sinn í eigu Boga Benediktssonar á Staðarfelli og
í þeirri ætt hafa þeir verið svo langt sem menn muna.
Main information
Dating
1550 - 1600
Material
Object-related numbers
Museumnumber a: 4293
"Museumnumber b": 1896-71
Place
Staður: Staðarfell, 371-Búðardal, Dalabyggð
Record type
Collection
Undirskrá: Munasafn
Keywords
Keyword: Hálsfesti
Place of origin
65°7'31.7"N 22°11'18.9"W