Söðulvirki
In preservation at
National Museum of Iceland
Klyftöskur. Söðulvirki með klyftöskum og hrosshársdýnum. a. Virki. Með hliðarfjölum úr eik og milli þeirra tveir bogar úr járni. Fjalirnar, málaðar svartar, eru nokkuð afturmjóar, sveigjast og þynnast að endum, en þeir bogadregnir, hægri fjöl, horft framan á, um 48,3 sm á l., br. mest um 8.9 sm, l. hinnar um 47.8 sm, br. um 8.8 sm, en jafnaðarþ. nál. 1.7 sm. Eilítið vita þær saman að framanverðu og eru um 12 sm á milli, þar sem mjóst er. Í söðulvirki þessu eru bogarnir borðar úr járni, þeir ná niður fyrir fjalir og dökkt leður saumað yfir, l. vel innan við hálfur m, h. að innan um 4 sm við fremri boga, sem er um 3.7 sm á br., við miðju, þ. 0.6 sm, að enda á virki um 4.5 sm, en við hinn aftari er h. að innan 5.5 sm, br. um 3.5 sm, mælt við miðju, þ. um 1 sm, og að enda á virki tæpl. 5 sm. Tvö móttök liggja frá báðum hliðarfjölum, sett innan við boga, og er í þeim að ofan strigaborði, en að neðan ólarsproti með götum. Eina ól (?) vantar, l. borða þar, hægra megin á, um 33 sm, l. við hitt móttakið á sömu hlið um 69 sm og hinna tveggja um 65 sm, þar hafa ólar losnað og eru fjötraðar (?) að með snærum. Borðar negldir um enda að ofan, og þar ferhyrnd leðurpjatla. Gerð eru gegnum hlýrana í miðju og við enda kringlótt göt, tvö og tvö saman, pörin snúa þversum, vídd innan við 1 sm eða svo, og eru dýnurnar bundnar upp um göt þessi. Járneyra, kringt, um 4 sm að þvm., á efri bogunum við miðju, í það spenntur reiði, af venjulegri gerð, og l. með volka liðl. 76 sm. b. Dýnur. Ferhyrndar, með bogadregnum hornum og ganga efri horn að aftan lítið eitt út, saumaður úr ljósum strigadúk, hrosshár í, stangaðar og leðurbrydding á brúnum. L. hægri dýnu mest um 56 sm, br. mest tæpl. 48 sm, l. hinnar vinstri um 55 sm og br. um 48 sm mest, þ. mest að ofan, þar um 6 sm. Saumaður strigaborði milli brúna að framan og aftan á ytri hlið neðanverðri, og op haft undir gegnt móttökum, er bil að brún að neðan um 10 sm að jafnaði. Íbjúgar leðurbjargir saumaðar á dýnurnar við enda hliðarfjala og endar látnir gang í þær, en neglt að við brún að neðan. Dýnurnar reyrðar að virkjum með skinnþveng, nema fremst á vinstri fjöl, þar með snæri. c. Klyftöskur. Eitt par, báðar tvíhólfa og tvennar hlífar yfir. Saumaðar eru þær úr dökku og mjúku leðri og fóðraður strigi, ljósum og þunnum. L. yfir 60 sm, h. um 35 sm og br. áþekk. Töskurnar hafa verið spenntar saman yfir söðulinn, sem skráður er hér að framan, þeim fest á enda á bogum um ásaumuð slíður, en á fráhverfu að neðan tvö leðurhöft fyrir móttök og þar saumaður strigi á, borði og borðastúfar. Eitt stórt hólf sitt hvorum megin og önnur minni við enda, hin stóru ferskeytt við op, um 52 sm á l., br. innan við 20 sm, en aukahólfin sem valstrend, br. þeirra innan við 16 sm og um 9 sm frá ytri hlið miðri að skilrúmi. Hlífar ná yfir hólfin bæði. Talsvert barð aftan á töskunum efst, bogadregin við horn, l. um hálfur m og mest br. um 12 sm. Eitt stykki í botni og framhlið aðal...? og bugar frá kili að neðan um á að gizka einu þriðja, en því næst liggur hlið lóðrétt. Auka hólfið er jafn vítt að kalla frá botni og upp og botn láréttur. Þríhyrndur geiri við mót að neðan. Innri hlíf nær eilítið yfir brúnir og er þrædd að allt umhverfis. Sjö eyru úr látúni fest meðfram brún, eru fram á borðum og stúfum úr leðri og snúa lóðrétt nema eitt, það við enda og snýr lárétt, eyru ganga út um raufar á hlífarbrún, en leðurtygill, saumaður á við enda, dreginn í gegn. Ytri hlífin, sem er mun stærri, nær niður á langhlið miðja, en við endana lágt borð, hún er spennt að umhverfis, og eru sprotar og látúnshringjur á fimm stöðum. Hengilás á láréttu eyrunum. Töskurnar eru spenntar saman milli barða og innan við bogana á tveimur stöðum, hér stálhringjur, ferskeyttar og svartlakkaðar, og leðurbendi, yfir bilinu hlíf úr leðri, ferhyrnd og ílöng, spennt í börð, l. um 48 sm, og br. um helmingur þess, á eru sex sprotar, þrír sitt hvorum megin, og þeir spenntir í ferskeyttar látúnshringjur. Nokkuð ber á sliti. Sbr. Landb.safn.
Main information
Material
Object-related numbers
Museumnumber a: 15535
"Museumnumber b": 1954-168
Record type
Collection
Undirskrá: Munasafn
Keywords
Keyword: Söðulvirki