Sylgja, óþ. notk.
1300
In preservation at
National Museum of Iceland
Úr aðfangabók:
Lítil gullsylgja, vegur móti 5 Rdl. Hún er úr bezta gulli, nema þornið er úr lakara gulli, enda virðist það að vera ýngra. Sylgjan er 5/6 þuml. þvert yfir, og er samsett af tveimur drekum með vængjum, sem snúa saman höfðunum að ásnum, sem þornið leikur á, en hins vegar vinda þeir saman sporðana, sem enda með höggormshausum: eptir miðjum hryggnum á drekunum milli vængjanna er röð af eins og krínglóttum kornum: bæði í augunum á drekunum og eins á ormunum eru inngreiptir svartir steinar harðir, svo litlir, að þeir sjást naumast með beru auga: þeir eru eptir fjórir, en 4 eru dottnir burt. Eg hygg, að þessi sylgja muni vera frá 13. öld, eða eldri, þegar maður ber hana saman við myndina á Bestiarius bls. xij og fleira. Þessi sylgja var til lengi í eigu lángfeðga í Skipholti í Hrunamannahrepp. (Skrifað með blýanti neðst á síðuna SA.) Þjms. 803, sjá Middelalderkunst fra Norge i andre land nr.109, norskir hurðarhringar af járni með sams konar drekum, frá um 1200, til alls staðar í Noregi.
Úr Gersemar og þarfaþing. (Texti eftir Vilhjálm Örn Vilhjálmsson).
„Einhver máttur hefur eflaust verið eignaður nælunni. Furðudýr, drekar, rándýr, púkar og djöflar voru oft á skreytingum á dyraumbúnaði kirkna um alla Evrópu á miðöldum. Vafalaust var tilgangurinn með því sú hugsun að með illu megi illt út reka.“ Í texta Vilhjálms Arnar kemur fram að næla þessi og annar gullhlutur frá miðöldum (vafningshringur Þjms. 804) ““), sem fundist hafa í Skálholti, séu meðal fárra hluta úr gulli sem varðveist hafa hér á landi og eru frá miðöldum.
(Sett inn af Sigrúnu Blöndal. 12. 8. 2010).
Main information
Donor: Jóhann Briem
Dating
1300
Material
Object-related numbers
Museumnumber a: 803
"Museumnumber b": 1870-53
Dimensions
2.1 x 0.2 cm
Lengd: 2.1 Breidd: 0.2 cm
Place
Staður: Skipholt 1, 845-Flúðum, Hrunamannahreppur
Exhibition text
Lítil sylgja úr gulli, tveir drekar er snúa saman höfðum og slá hölum saman, þeir enda í höggormshausum. Svartir steinar eru felldir í augun. Líklegast norsk að gerð. Komin til safnsins frá Skipholti í Hrunamannahreppi, mun frá um 1200.
803.
Lítil sylgja úr gulli, gerð í líki tveggja dreka. Mun norsk að gerð, frá um 1200.
sl
Spjaldtexti:
Sylgja (c) úr gulli, líklega norsk, frá seinni hluta miðalda.
Gold Clasp (c), probably Norwegian from the later middle ages.
Record type
Collection
Undirskrá: Munasafn
Keywords
Keyword: Sylgja, óþ. notk.
References
Atkin M. og MArgeson, S. Life on a Medieval Street. Excavations on Alms Lane, Norwich 1976. Norfolk 1985, bls. 20.
Björn Th. Björnsson. Íslenzkt gullsmíði. Reykjavík 1954.
Blindheim, Martin. „Drake-dørhammer.“ Middelalderkunst fra Norge i andre land. Oslo 1972, bls. 109.
Holbek, Bengt og Piø, Iørn. Fabeldyr og sagnfolk. Kaupmannahöfn 1979.
Karlsson, Lennart. „Till värn mot makterna. Om ontavvärjande framställingar på medeltida kyrkdörrar.“ Den ljusa medeltiden: Studier tillägnade Aron Andersson. Stockholm 1984, bls. 95-116.
Kolstrup, Inger-Lise. „Physiologus- og bestiariefremstillinger i den romanske stenskulptur.“ Romanske stenarbejder 2. Århus 1984, bls. 63-118.
Vellev, Jens. „De islandske Physiologus-billedes og den romanske stenskulptur.“ Romanske stenarbejder 2. Århus 1984, bls. 7-22.
Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson. „Gullnæla frá Skipholti.“ Gersemar og þarfaþing. Reykjavík 1994, bls. 26-27.
Place of origin
64°11'35.8"N 20°16'52.7"W