Klyfsöðull
In preservation at
National Museum of Iceland
Klyfsöðull úr tré,
rauðmálaður. Tveir bogar á, báðir smíðaðir úr eik, en hliðarfjalirnar úr
greni, og liggja samsíða. Með áfellum úr járni og krókar við boga að ofan
sitt hvorum megin, móttaksólum, og á eru bæði dýnur og reiði. L. við hliðarfjalir
um 55.5 sm, og þetta öll l. virkja, en h. um 24 sm og mest br. um 28 sm.
Bilið milli hliðarfjal um 19 sm, sú sem til hægri er á klyfsöðlinum, horft
framan frá, um 10.4 sm á br., og hin um 10.8 sm, þ. um 1.8 sm að jafnaði,
endar bogadregnir, sveigja niður á langveg, en sneitt af brúnum að ofan
næstum umhverfis. Söðulbogar ferstrendir og látnir þynnast fram í fleyg
á endum, ná þeir yfir hlýrana, eru greyptir þar í laut, og járnnaglar reknir
upp um fjöl. Ofan á tré þessi og við bug er sett járnspöng með samföstum
krókum við enda og hafið frá krók að ytri brún hliðarfjala um 12 til 15
sm, áfella slík er einnig á kinn að framan og aftan, fest er með járnnöglum.
Samfast eyra fyrir reiða, um 4.5 sm að þvm., á miðri áfellu þeirri, sem
eru gegnt ytri enda á söðli. Fremri boginn eintrjáningur, bil að enda um
5.5 sm, þvm. á bug upp, lóðrétt, mælt yfir járn, liðl. 5 sm, lárétt um
4.8 sm, h. að innan um 8 sm, fleyglaga kubbar á miðjum afturboga, bil að
enda liðl. 7 sm, þvm. lóðrétt um 4.8 sm, lárétt um 3.9 sm, h. að innan
um 10 sm. L. króka liðl. 5 sm. Fleyglautir ofan í sprotana, 10.5 sm til
13 sm frá endum, en á sneiðingana settar járnplötur, og þær negldar að
með tveimur járnnöglum. Lágt hak er neðan á fremra boga gegnt brúnum hlýra.
Dálítið hallast bogar aftur og endarnir að framan eru látnir snúa all mjög
á þennan veg. Sex göt, sem binda má filurnar (?) upp um, eru á báðum hliðarfjölum,
tvö og tvö saman, fremst og aftast, utan boga, og snúa pör þau þversum,
loks á miðju og langsum. Á vinstri fjöl, rétt aftan við göt í miðju, er
sett aukapar þversum. Götin kringlótt, en eitt strent að hálfu, vídd um
0.7 sm. Fjórar móttaksólar, nelgdar með smáum járnnöglum innan enda á bogum.
L. um 50 sm, og minna, br. um 3 sm að jafnaði, götin sex til tíu.
Dýnurnar, ferhyrndar og með bogadregnum hornum, eru saumaðar úr segldúk,
troðnar heyi og stangaðar, en bryddað með leðurdoka (?) á brúnum. L. hægri
dýnu um 72 sm, sú til vinstri rifin á frambrún og sést ekki upprunaleg
lengd, en hún mun svipuð, mest br. um 90 sm, við efri brún þófi, og hér
mest þ., um 8 sm, annars staðar um 3 sm að jafnaði. Bundnar eru dýnurnar
með snærisspottum við hliðarfjalir. Klyfsöðull þessi hefur
verið málaður grænn og síðan rauður, fremri bogi ómálaður, nema áfellurnar.
Viður sprunginn, úr hefur kvarnazt, yfirborð flikrótt og marið og ryð á
járni. Tvær blikkplötur negldar á vinstri fjöl að neðan. Yzt við bug hægra
megin og að framanverðu er spengt, og björg er sett á, eftri enda á vinstri
fjöl við sneiðina. Á dýnunum blotablettir og málningarkámur. Ólar stirðar.
Gerð all snotur. Sbr. Landb.safn.
Main information
Material
Object-related numbers
Museumnumber a: 15534
"Museumnumber b": 1954-167
Record type
Collection
Undirskrá: Munasafn
Keywords
Keyword: Klyfsöðull