Go Back To Search
Do you know more?

Altarisklæði

1400 - 1550
In preservation at
National Museum of Iceland
Úr aðfangabók: Altarisklæði úr grófgerðu ljerefti hvítu (striga), sett saman af 3 hlutum. L. alls 117 og br. 84 cm.*  Miðhlutinn er 62 cm. af lengdinni, en hinir eru jafnir, 27,5 cm., sem er því í rauninni br. þeirra. Miðhlutinn er nær allur útsaumaður með marglitu ullarbandi; eru saumaðir í hann skáhyrningar með glitsaumi, 3 raðir af stórum og 3 af smærri á víxl; eru 3 skáhyrningar í hvorri röð af þeim stærri, en 4 í hvorri af þeim minni.  Allir eru þeir útfylltir með brugðningum og hnútum á fornan hátt og er uppdráttur þessi og útsaumur vafalaust ekki yngri en frá fyrri hluta 16. aldar. Á mjóa hlutann hægra megin eru saumaðar 2 útsaumaðar lengjur eða þverborðar; á hvoru þeirra eru saumaðir stafir, þessi hlutinn er úr nokkru smágerðara ljerefti en hinn, en borðarnir eru úr sams konar ljerepti og hlutinn vinstra megin.  Í hann eru útsaumaðar 2 leturlínur, jafn breiðar og að öllu sviplíkar þeim sem eru á þverborðunum á hægri hlutanum.  Hefur þetta sýnilega heyrt saman frá upphafi, en hjer virðast aðeins leifar eptir af stærra klæði.  Fyrir aftan leturlínurnar og neðan eru mjóir bekkir, beggja vegna við hverja þeirra eru þeir eins, og við aðrar 2 línurnar eru þeir eins, og sömuleiðis við hinar 2, en þessar 2 gerðir bekkjanna eru þó ólíkar.  Bekkirnir benda til hversu lesa skal saman línurnar. Í efri línu á vinstri hluta stendur: avemari ; þá skal lesa á neðra borðann á hægri hluta, svo: a / hialp / m ; þar næst neðri línu á vinstri hluta:  ier/ þa / ave, og loks línuna á efri borða á hægri hluta: e / maria/ ; þ.e. Ave Máría, hjálp mjer þá, ave Máría.  Í lok 3.l. er e ekki heilt og líklega þess vegna endurtekið í upphafi 4.l.  Nokkur vafi kann vera á því hvort lesa beri þa í 3.l.; þar er stafur líkur l með litlum, ferhyrndum belg við hægra megin og sýnist því helzt eiga að vera þ.  Áletrunin ber það með sjer, að hún er íslensk og frá fyrir siðaskiptin.   Úr Íslenskur útsaumur:  (Elsa E. Guðjónsson) Í bókinni er fjallað um útsaumsgerðir; hér glitsaum og svk. skakkaglit.    „Skakkaglit má auk þess finna, bæði eitt sér og með öðrum saumgerðum, á sex altarisklæðum og einum altarisdúk frá síðmiðöldum til loka 17. aldar.  Á einu þessara altarisklæða frá því fyrir siðaskiptin og úr óþekktri kirkju [...] er miðjan skakkaglitsaumuð með flóknum fléttingauppdrætti af því tagi sem einatt einkennir þessi útsaumsverk, en beggja vegna við hana er áletrun, ákall til Maríu guðsmóður, saumuð með gamla krosssaumnum og venjulegum krosssaumi.“ (Sett inn af Sigrúnu Blöndal, 22.10.2010) *Hið rétta er að klæðið er 127,9 cm breitt (langt) að ofanverðu og 126 cm að neðanverðu. Hæð vinstra megin er 88 cm og 86,3 cm hægra megin. (Freyja Hlíðkvist Ómarsdóttir, 5. febrúar 2015).

Main information

Dating
1400 - 1550
Object-related numbers
Museumnumber a: 2371 "Museumnumber b": 1883-200
Dimensions
127.9 x 88 cm Lengd: 127.9 Breidd: 88 cm
Place
Núverandi sveitarfélag: Sveitarfélagið Stykkishólmur, Sveitarfélagið Stykkishólmur
Record type
Collection
Undirskrá: Munasafn
Keywords
References
Elsa E. Guðjónsson.  Íslenskur útsaumur.  Kópavogur, 2003: bls. 21-22.