Stundaklukka
In preservation at
National Museum of Iceland
Stundaklukka, stór, gangverkið
er að mestu leyti úr látúni, mjög vandað verk, sams konar sem á hinum gömlu
klukkum frá Borgundarhólmi 1): skífan er úr járni og þar utan á festur
hringur úr tini og þar á tölur til að tákna klukkutíma og mínútur: þar
fyrir innan hefir skífan verið hvít að lit 2): hengillinn er úr járni 3),
en lóðin, sem eru tvö, úr blýi. Utan um svo vandað verk, sem er á
þessari klukku, hefir eflaust upphaflega 4) verið vandaður kassi, sem staðið
hefir á gólfi, með hurðum fyrir: slíkir kassar voru stundum mannhæð eða
meira að hæð og stundum með töluverðu skurðverki á listum og brúnum, venjulegast
grænir eða rauðir að lit eða hvorttveggja. Þessi klukka er
sögð vera úr eigu Skúla landfógeta Magnússonar. 5) Sjerstakur
hringur hefur verið fyrir sekúnduvísir, en hann og vísirinn vantar. -Hengilinn
fann jeg uppi á Alþingis-háalopti 1908, hafði orðið eptir við flutn. þaðan.
Björn mun hafa fengið þessa klukku eftir sjera Stefán Þorvaldsson
í Stafholti, sem átti hana lengi. Björn var tengdasonur hans, og
sjera Stefán dó hjá honum, 20. okt. 1888. 1) Verkið
er ef til vill smíðað á Borgundarhólmi: það er í sanninn að mestu leyti
úr járni, alls ekki vandað, fremur klúrt smíðað. *) 2) Skífan
hefur á seinni tímum verið máluð fyrir innan og utan hringinn með hvítum
olíufarfa, en í fyrstu hefur hún verið máluð með einskonar dökkbláum, mjög
hrjúfum (sands tröet) og gljálausum lit, og undir-málning rauð (inst hvítleit)
máske menja, og sá rauði litur hefur og verið borin aptan á skífuna. 3)
Skífan (kringlan) á honum er úr blýi, klædd messingarþynnu að framan.
4) Klukkan er víst gefin kassalaus. 5) Skúli líklega
dáinn áður en klukkan kom upp (til Íslands), aptan á hringnum á skífunni
er letrað: Nicolay Schröder /1805/ Reugio I.des 1911 ljet jeg gera
kassa um klukkuna og (í jan-apríl 1912) og hreinsa hana og setja í lag.
(31.XII.1911. Matth. Þórðars) *) Verkið er nú mjög endurbætt,
nýjar skrúfur gerðar, sekunduvísir og skífa gerð, skífan máluð upp o.s.frv.
-Verkið virðist ekki smíðað af úrsmið, heldur einhverjum fúskara,
alt sorfið en ekki rent. t.d. -Ef til vill íslenskt? 9.IV. 1912 Matth.
Þórðarson.
Main information
Material
Object-related numbers
Museumnumber a: 4041
"Museumnumber b": 1894-84
Record type
Collection
Undirskrá: Munasafn
Keywords
Keyword: Stundaklukka