Fingurgull
1400 - 1600
In preservation at
National Museum of Iceland
Fingurgull gamalt, er vegur 11 1/2 ort ( sic, á að vera gramm): það er úr 21 - 22 karata gulli. Er það ágætur gripur, með margbrotnu og ríku verki, upphleyptu, og er nokkuð gagnskorið á hliðunum. Fingurgullið slær sjer mjög út að ofan og er þar allbreitt: í miðjunni er María með barnið: hún hefir slegið hár, er mær ofanfyrir mitti og díadema um höfuð (laushár og gullband um höfuð, Snorra - Edda bl. 21). Utanum alla myndina er geislabrot (gloria), þar utanum er blómsveigur: utanum þetta eru 4 smáhnúðar ofaná fingurgullinu. Á báðum hliðum ganga blaðarósir, er slá sjer út að ofan. Alt er þetta smágjört verk,ciselerað eða öllu heldur grafið (S.V.). Þverm. að innan 2 cm., br. að neðan 0,6 cm., en að ofan mezt 2,2 cm., um 2 kornin. Hringurinn er samsettur af 9 hlutum og smíðaður þannig, að þynnan, sem aðalbaugurinn er úr, er klofin í endana og helmingarnir glentir 1,3 cm. hvor frá öðrum yzt, þynnan síðan beygð í hring og endar kveiktir saman: ofan á opið er því næst kveiktur blómsveigur með 6 rósum, 1,7 cm. að þverm.: út frá honum eru síðan kveiktar greinar, 2,5 cm. að l. og ganga þær svo langt niður á hringinn, að ekki er meira en 1,3 cm. bil á milli endanna á þeim að neðan: þar er þynnan auð og er hún með 3 holrákum langsum. Þar sem endar hringþynnunnar koma saman að ofan eru 2 af kornunum sett, utantil við blómsveiginn: hin 2 eru sett þar er mætist blómsveigurinn og miðlauf greinanna: verða kornin þannig í kross. Níundi hlutinn, sem kann að vera samsettur af 2 í fyrstu, er mynd Maríu, í hinni svo nefndu möndlu - gloríu: getur verið að þynnan, sem myndar gloríuna og sett er yfir opið í sveignum, hafi verið sjerstök og sjálf myndin af Maríu kveikt ofaná hana. Undir fótum Maríu, sem helst virðist sitja, er nýmáni, merki hins óspilta meydóms hennar. Boginn á höfðinu er líkari til að vera gloría eða ljósbaugur um höfuðið en spöng eða kóróna. Myndin er 1,2 cm. að h. - Slíkir hringar voru gerðir á 15. og byrjun 16. aldar: mun þessi því varla yngri. Um líka hringa sjá H. Hildebrand, Sveriges Medeltid II. 3, bls. 416 - 17. - Bogi Benediktsson á Staðarfelli, móðurfaðir frú Steinunnar, sagði henni, að hann hefði komust að því, að Brynjólfur Byskup Sveinsson hefði átt fingurgull þetta, en það mun þó vera smíðað fyrir hans daga, að því er það lítur út, eða jafnvel nálægt siðaskiptunum, því verkið á því er helzt í gotneskum stíl: þó er það ekki mjög slitið, en það er minna að marka. Enginn stimpill eða merki er á því. - Bogi gaf Steinunni fingurgullið (S.V.).
Main information
Dating
1400 - 1600
Material
Object-related numbers
Museumnumber a: 2948
"Museumnumber b": 1887-61
Dimensions
2 x 2.2 cm
Lengd: 2 Breidd: 2.2 cm
Place
Staður: Skálholt, 801-Selfossi, Bláskógabyggð
Exhibition text
Fingurgull, fingurhringur, úr skíragulli með mynd af Maríu mey í möndlulaga reit. Hún stendur á nýmána, tákni um hreinleika hennar og heldur á Jesúbarninu. Sagt var, að Brynjúlfur biskup Sveinsson, d. 1675, hafi átt fingurgullið, en hann var mikill vinur Maríu meyjar. Það mun þó eldra en frá hans tíð, líklegast frá 15. eða 16. öld.
2948
Fingurgull, fingurhringur, úr skíragulli með mynd af Maríu mey í möndlulaga reit. Hún stendur á nýmána, tákni um hreinleika hennar og heldur á Jesúbarninu. Sagt var, að Brynjúlfur biskup Sveinsson í Skálholti, d. 1675, hafi átt fingurgullið, en hann var mikill vinur Maríu meyjar. Það mun þó eldra en frá hans tíð, líklegast frá 15. eða 16. öld.
2948
Spjaldtexti:
Gullhringur, smíðaður á 15. eða 16. öld, með upphleyptu verki í gotneskum stíl. Sagður úr eigu Brynjólfs biskups Sveinssonar.
Gold ring from the 15th or 16th century, with embossed Gothic design. Said to have belonged to the 17th-century Bishop Brynjólfur Sveinsson.
Record type
Collection
Undirskrá: Munasafn
Keywords
Place of origin
64°7'38.6"N 20°31'27.2"W