Go Back To Search
Do you know more?

Tágakarfa, óþ. hlutv.

In preservation at
National Museum of Iceland
Tágakarfa, þéttriðin. Karfan er um 20 cm að þvermáli, opið er 16,5 cm að vídd. Karfan er 11,5 cm á hæð. Karfan er breiðust fyrir miðju og mjókkar niður að botni og upp að opi. Karfan er án loks. Gat er í botni körfunnar, um 1 cm að þvermáli. Tágakarfan er í góðu ástandi. Gefandi er Ragnar Önundarson (f. 1952). Karfan er úr fórum afa gefanda, Ragnars Ásgeirssonar (f. 1895, d. 1973) ráðunauts, en hann var forgöngumaður um stofnun nokkurra byggðasafna. Hann fór um landið í sínu embætti og safnaði umtalsverðu magni gripa á þeim ferðum. Ragnar fæddist að Kóranesi á Mýrum og var sonur Ásgeirs Eyþórssonar (f. 1868, d. 1942), kaupmanns og bókhaldara og konu hans, Jensínu Bjargar Matthíasdóttur (f. 1864, d. 1928). Systkini hans voru Ásta, Ásgeir fyrrv. forseti Íslands, Árni, Kristín, Matthías og Kormákur. Ragnar ólst upp vestur á Mýrum en um aldamótin 1900 flutti fjölskyldan suður til Reykjavíkur. Árið 1909 fór Ragnar til Danmerkur til náms í garðyrkju. Dvaldi hann þar lengi og starfaði bæði við garðyrkju og kennslu. Árið 1921 giftist hann Grethe Harne Ásgeirsson, skírð Olga Margrethe Harne Nielsen (f. 1895, d. 1971) frá Árósum. Þau hjónin fluttu þá til Íslands þar sem Ragnar starfaði sem garðyrkjuráðunautur og forstöðumaður gróðrarstöðvar Búnaðarfélags Íslands. Ragnar starfaði sem garðyrkjuráðunautur Búnaðarfélags Íslands til 1957 en þá sem byggðasafnaráðunautur til 1971. Börn Ragnars og Grethe voru Eva (f. 1922, d. 2019), Úlfur (f. 1923, d. 2008), Sigrún (f. 1924, d. 2002) og Haukur (f. 1929, d. 2006). Körfunni fylgir sú saga að hún sé eftir Fjalla-Eyvind. Eyvindur Jónsson (f. 1714, d. um 1782) var fæddur í Reykjadalssókn í Árnessýslu. Foreldrar hans voru Jón Jónsson (f. 1685, d. eftir 1735) bóndi í Hlíð í Hrunamannahreppi og Ragnheiður Eyvindsdóttir (f. 1692, d. eftir 1750) húsfreyja. Eyvindur var elstur átta barna þeirra hjóna. Fjalla-Eyvindur er einn þekktasti útilegumaður Íslandssögunnar ásamt Höllu Jónsdóttur (f. um 1720). Árið 1973 færðu Sigrún og Eva, dætur Ragnars, Þjóðminjasafninu tágakörfu (Þjms. 1973-20). Karfan kom úr dánarbúi Ragnars og segir sagan að hún hafi verið gerð af Fjalla-Eyvindi, líkt og þessi. Fjalla-Eyvindi er eignaður heiðurinn að fleiri tágakörfum sem varðveittar eru í safninu, sbr. Þjms. 1627. Fjalla-Eyvindur var hagleiksmaður þegar kom að sköpun slíkra karfa, en hann átti að hafa riðið tágakörfur svo þétt að þær voru vatnsheldar. Tágavinna var þekkt víða um land en var þó algengust á Austurlandi og í Þingeyjarsýslu, þar sem auðvelt var að safna efniviðnum, en hann er best að finna á heiðalöndum þar sem uppblástur er mikill. Í safninu er varðveitt sambærileg tágakarfa, þó eilítið stærri að gerð (Þjms. 6460). Sú er sögð vera eftir Odd Jónsson á Brú í Jökuldal.

Main information

Material
Object-related numbers
"Museumnumber b": 2020-67-1
Dimensions
20 x 20 x 11.5 cm Lengd: 20 Breidd: 20 Hæð: 11.5 cm
Record type
Collection
Undirskrá: Munasafn
Keywords
References
Axel Magnússon. (1973). Ragnar Ásgeirsson. Freyr, 69(14), bls. 354-355. Sótt af: https://timarit.is/page/5562643 Björn O. Björnsson. (1973, 5. janúar). Ragnar Ásgeirsson: Minningar- og þakkarorð. Morgunblaðið, bls. 21. Sótt af: https://timarit.is/page/1438735 Kristján Eldjárn. (1994). Tágakörfur (37. þáttur). Hundrað ár í Þjóðminjasafni. Mál og menning. Merkir Íslendingar: Ragnar Ásgeirsson. (2012, 6. nóvember). Morgunblaðið, bls. 35. Sótt af: https://timarit.is/page/6031998