Go Back To Search
Do you know more?

Snittuspaði

1955
In preservation at
National Museum of Iceland
Snittuspaði úr silfri. Skreyti er á efri hluta skaftsins, á bæði fram- og bakhlið spaðans. Mynstrið á skaftinu kallast "Reykjavík", það táknar öndvegissúlurnar og sækir innblástur í fléttur víkingatímans. Guðlaugur A. Magnússon gullsmiður hannaði mynstrið og hófst framleiðsla á borðbúnaði með mynstrinu í Gull- og silfursmiðjunni Ernu á tímabilinu 1936-1946. Í framhlið blaðsins er bókstafurinn "G" greyptur með jurtaskreyti. Nokkrar línur eru greyptar á ská inni í bókstafnum. Stimpill er á bakhlið skaftsins; stafirnir GAM undir rísandi sól, fyrir neðan stendur 925. Skeiðarnar eru því úr 92,5% sterling silfri. Neðan við smiðsstimpilinn er ártalið "1955" greypt. Blaðið er flatt og dropalaga, skaftið bogadregið þar sem það mætir blaðinu. Snittuspaðinn er vel með farinn en rispur eru í blaðinu sem gefa til kynna notkun hans. Spaðinn er 16 cm að lengd, mesta breidd blaðsins er 4,8 cm. GAM er stimpill Guðlaugs A. Magnússonar (f. 1902, d. 1952) gullsmiðs. Stimpillinn var tekinn í notkun árið 1946. Ferilinn hóf Guðlaugur 1924 þegar hann setti á stofn verkstæði á Ísafirði. Árið 1927 fluttist hann til Reykjavíkur og opnaði verslun sína þar. Var stimpill hans fyst um sinn upphafsstafirnir GAM auk hreinleikastimpilsins. Á árunum 1950-1962 voru allir munir frá Guðlaugi stimplaðir með ártalsstimpli. Á verkstæðinu smíðaði Guðlaugur t.a.m. ýmsan borðbúnað, stærri silfurmuni og kirkjusilfur. Fyrst um sinn voru allir munir handgerðir frá grunni en upp úr 1936 hófst framleiðsla á borðbúnaði úr silfri með auknum vélakosti. Árið 1947 var framleiðsluþátturinn gerður að hlutafélagi undir nafninu Erna, en verslunin starfaði áfram undir hans nafni. Verkefni smiðjunnar Ernu var að smíða vörur fyrir verslun Guðlaugs. Í seinni tíð hefur Erna einnig sinnt sölu á borðbúnaði. Fyrirtækin tvö voru um tíma meðal öflugustu fyrirtækja í Reykjavík og náði smíði silfurmuna mest 2 tonnum árlega. Eftir lát Guðlaugs tóku afkomendur hans við keflinu. Bæði fyrirtækin hafa haldist í fjölskyldunni, en afkomendur Guðlaugs starfa í dag bæði hjá skartgripaverslun Guðlaugs A. Magnússonar og hjá gull- og silfursmiðjunni Ernu. Gefandi er Margrét Skarphéðinsdóttir (f. 1950). Snittuspaðann fékk hún frá frænku sinni og nöfnu, Margréti Nikólínu Lýðsdóttur (f. 1905, d. 2000). Margrét bjó alla tíð í Reykjavík. Hún var myndarleg húsmóðir og hugsaði vel um sitt silfur. Hún giftist Guðna Jónssyni (f. 1906, d. 1973) skósmiði, hjónin eignuðust enga afkomendur. Gefandi er skírð í höfuð á þeim hjónum og arfleiddi Margrét hana að spaðanum, ásamt fleiri silfurgripum sem afhendir voru safninu (Þjms. 2023-6-1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9). Var ósk Margrétar sú að silfrið færi á safn eftir að frænka hennar notaði það ekki lengur.

Main information

Dating
1955
Material
Object-related numbers
"Museumnumber b": 2023-6-3
Dimensions
16 x 4.8 cm Lengd: 16 Breidd: 4.8 cm
Record type
Collection
Undirskrá: Munasafn
Keywords
References