Útsýn frá Geirstúni 1892
1870 - 1942
In preservation at
Reykjavík City Museum
Málverk eftir Jón Helgason: Útsýn frá Geirstúni 1892. Olíulitir á pappa. Í brúnsanseruðum viðar ramma.
Stærð: 24,5 x 39 sm. Stærð með ramma: 42,2 x 27,5 x 1,9 sm.
Myndefni: Útsýn frá Geirstúni 1892. Rauðleita húsið til vinstri á myndinni er Doktorshúsið (Ránargata 13) , svo nefnt vegna þess að það var reist af Jóni Thorstensen landlækni árið 1834. Um þessar mundir bjó í því Markús Bjarnason, skólastjóri Stýrimannaskólans, og var skólinn í viðbyggingunni. Til vinstri við húsið gægjast fram tvær burstir Hlíðarhúsabæjanna (Vesturgötu 24-26) Lengst til vinstri eru svo Vesturgata 28 og 27. Húsið með stóra kvistinum til hægri við miðja mynd er Biskupshúsið (Vesturgata 19). Þar bjó Hallgrímur Sveinsson biskup. Tvílyfta húsið til hægri við það er Hótel Reykjavík (Vesturgata 17). Þar var veitingastofa og hótel frá 1876 til 1905. Litla húsið, þar við hliðina til hægri, er frú Marenarhús (Vesturgata 15), kennt við móður Jóhannesar Jóhannessonar bæjarfógeta. Lengst til hægri má sjá Dúkskot og Gróubæ.
Ferill, saga: Reykjavíkurborg eignaðist rúmlega hundrað Reykjavíkurmyndir Jóns Helgasonar árið 1945. Myndasafnið má telja upphafið að minjasafni Reykjavíkur og eru ómetanlegar heimildir um sögu borgarinnar.
Æviágrip: Jón Helgason biskup var fæddur 21. júní 1866 að Görðum á Álftanesi. Tveggja ára gamall fluttist hann til Reykjavíkur ásamt foreldrum sínum, þeim Helga Hálfdánarsyni prestaskólakennara og Þórhildi Tómasdóttur. Að loknu stúdentsprófi 1866 sigldi hann til Kaupmannahafnar til guðfræðináms. Meðfram náminu fylgdi hann ráðleggingum föður síns og kynnti sér fagrar bókmenntir. Jafnframt segir Jón í ævisögu sinni: "En svo var annað, sem ég var sérstaklega hneigður fyrir og hafði verið það frá æsku, sem ég nú varði mörgum tómstundum til að iðka, en það var dráttlist. Mjög snemma Hafnarveru minnar hafði ég tekið að venja komur mínar á myndasöfn borgarinnar ... Þetta varð aftur til þess, að hjá mér vaknaði löngun til þess að fá tilsögn í dráttlist hjá góðum kennara og þar kom, að ég keypti mér tilsögn hjá norskum málara ... Louis Moe að nafni. ... Er mér óhætt að segja, að ég hefi aldrei iðrast þeirrar tafar frá lestrinum, sem af þessu leiddi, því að þótt mig aldrei hafi dreymt neina listamannsdrauma, þá hefir þetta dráttlistar-sýsl mitt búið mér fjölda ánægjustunda á ævinni, þótt aldrei yrði úr því annað en hjáverka-sýsl viðvanings.’’ Árin líða, Jón lýkur námi og flytur til Íslands. Gerðist hann fyrst kennari í prestaskólanum en var síðan kosinn biskup árið 1917. Meðfram störfum sínum gaf hann sér iðulega tíma til að teikna og mála. Hann dregur upp nákvæmar myndir af Reykjavík og kirkjum landsins. Lítið hefur verið skrifað um myndir Jóns Helgasonar og kannski hefur fólk hneigst til að líta á þær sem sagnfræðilegar heimildir fyrst og fremst. Jón Helgason lést í Reykjavík árið 1942 eftir langt og farsælt ævistarf.
Main information
Title
Proper noun: Útsýn frá Geirstúni 1892
Dating
1870 - 1942
Material
Object-related numbers
Museumnumber a: ÁBS-2837
Dimensions
42.2 x 27.5 x 1.9 cm
Lengd: 42.2 Breidd: 27.5 Hæð: 1.9 cm
Place
Staður: Doktorshús, Ránargata 13, 101-Reykjavík, Reykjavíkurborg
Record type
Collection
Undirskrá: Kjörgripir
Keywords
References
Reykjavíkurmyndir Jóns Helgasonar. 1, Gamli miðbærinn. Guðjón Friðriksson tók saman. Árbæjarsafn, Íslandsmyndir. Reykjavík 1990.
Mappa; ÁBS 2807-ÁBS 2855. Jón Helgason.
Margrét Hallgrímsdóttir. „Kveðja frá Árbæjarsafni.“ Reykjavíkurmyndir Jóns Helgasonar. 1, Gamli miðbærinn. Guðjón Friðriksson tók saman. Árbæjarsafn, Íslandsmyndir. Reykjavík 1990.Reykjavík 1990.. Árbæjarsafn, Íslandsmyndir. Reykjavík 1990.
Mappa; Myndir.
María Karen Sigurðardóttir. Sýningarskrá. (Ljósrit). Sýning Lækjargötu. Árbæjarsafn 1998.
Skjalasafn Árbæjarsafns um Jón Helgason.
Place of origin
64°8'58.2"N 21°56'45.9"W