Main information
Gender / Year of Submittee
Kona (1961)
Dating
Day sent: 04.12.2020
Object-related numbers
"Museumnumber b": 2020-3-102
Place
Núverandi sveitarfélag: Kópavogsbær, Kópavogsbær
Questions / Answers
Gerði fjölskylda þín laufabrauð á æskuárum þínum? Ef svo er, hverjir á heimilinu tóku þátt? Komu aðrir að laufabrauðsgerðinni en heimilisfólkið? Hverjir, ef svo er?
Já, stórfjölskyldan, móðuramma, mamma og systir hennar framan af makar og börn. Síðan mamma og afkomendur hennar. Svo hef ég tekið við, mín börn, mamma og bræður mínir og þeirra fjölsk. Makar og börn.
Fór laufabrauðsgerð sem þú tókst þátt í eingöngu fram á heimili þínu eða á fleiri stöðum? Hvaða stöðum?
Þær systur skiptust á að halda laufabrauð. Svo heima hjá mömmu og núna heima hjá mér.
Hvar og hvernig kynntust foreldrar þínir þessari hefð? Nefndu einnig sveitarfélag og hvort það var í þéttbýli eða til sveita.
Æskuheimili móður minnar. Frá Laugum í S-Þingeyjarsýslu. Gæti líka verið komið úr Eyjafirði.
Var laufabrauðið sem þú þekktir í æsku svipað því sem kallað er laufabrauð í dag? Ef ekki, gætir þú lýst brauðinu sem kallað var laufabrauð í þínu ungdæmi?
Já, Frá Kristjáns bakaríi, mjög mikilvægt. Þótti líkast því sem amma gerði. Við flöttum ekki út. þ.e. gerðum ekki frá grunni. Skárum og steiktum.
Býrð þú til laufabrauð í dag? Gerir þú það með fleiri en einum hópi, ef svo er? Hvaða hópum?
Já, með mömmu og bræðrum mínum og þeirra fjölskyldum 15-18 manns.
Kemur þú að gerð laufabrauðs á hverju ári eða hefur þú hugsanlega tekið pásu um lengri eða skemmri tíma? Hvers vegna?
Ekki fallið úr ár síðan ég man eftir mér.
Er sérstakur dagur og tími tekinn frá fyrir laufabrauðið? Hvernig er hann valinn? Er gert laufabrauð á öðrum tímum árs en fyrir jólin? Ef svo er, hvenær og við hvaða tækifæri?
Reynum að finna góðan dag í byrjun des. má ekki vera of nálægt jólum.
Hvaða hugmyndir hefur þú um útbreiðslu laufabrauðs í dag? Finnst þér að hún hafi farið vaxandi eða minnkandi á síðustu 20-30 árum eða stendur hún kannski í stað?
Svipað.
Hvaða áhrif hefur COVID-19 á laufabrauðsgerð þína? Koma vídeó-símtöl á netinu, eins og t.d. á Facebook, hugsanlega við sögu? Getur þú sagt frá þessu, ef svo er?
Í ár var fámennt en góðmennt. Mamma og vinur hennar, ég, maki minn og synir mínir. Bróðir minn gerði með sinni fjölskyldu og við höfðum smá samband í FB.
Eru einhverjir sem halda utan um daginn eða sjá til þess að nóg sé af öllum áhöldum og öðru sem til þarf? Hverjir, ef svo er?
Ég og mamma.
Búið þið til deig sjálf eða kaupið þið það tilbúið og fletjið út? Kaupið þið útflattar kökur?
Kaupum útflattar kökur.
Hvaða áhöld og annan útbúnað notar þú við laufabrauðsskurðinn? Segðu frá því og hvaða hlutverki þau gegna.
Skurðarjárn og hníf.
Hvaða munstur skerð þú helst út? Ber útskurðurinn eða munstrin sem þú notar einhver heiti? Hvaða heiti? Er eitthvað sem þér finnst að eigi ekki að skera út í laufabrauð? Hvað og hvers vegna, ef svo er?
Mjög einfalt. Stundum reynt að gera stafi.
Hvað ræður því helst hvað þú skerð út? Skipta hefðir máli í þessu sambandi eða hvaðan færð þú hugmyndirnar? Vilt þú nostra við útskurðinn, gera flókin mynstur eða vera fljótur vegna þess að það eru margar kökur sem þarf að skera út?
Nei ekki mikið nostur.
Er eitthvað sem þér finnst skemmtilegra eða leiðinlegra að skera út en annað? Hvað, ef svo er? Eða er þetta kannski alveg hlutlaust?
Nei, þetta er ágætt dund.
Hvað skera aðrir út í þínum hópi? Er það á einhvern hátt frábrugðið því sem þú gerir?
Nei, mjög svipað.
Hver kenndi þér að skera út? Hefur þú kennt einhverjum útskurð? Hverjum?
Mamma. Sonum mínum.
Hverjir sjá um að skera út? Geta allir tekið þátt, börn líka?
Allir. Já líka börn eftir því sem þau hafa haft áhuga á.
Hvaða áhöld og annað sem til þarf er notað við steikinguna? Segðu frá þeim og hvaða hlutverki þau gegna.
Stór grunnur og víður pottur. Gaflar. Hlemmur til að pressa.
Hafa orðið einhverjar breytingar á því hvaða útbúnaður er notaður? Hvaða breytingar, ef svo er?
Betri pottur og betri pressa.
Upp úr hverju er brauðið steikt og hve lengi? Hvað eru búnar til margar kökur? Er afskurðurinn steiktur?
Palmín. Ljósbrúnar, mjög stutt. Í ár voru bara gerðar 40 kökur.
Er laufabrauðið pressað eftir að búið er að steikja það? Með hverju er pressað? Ef að það er ekki pressað, hvað er gert við brauðið þegar það kemur upp úr pottinum?
Já, sérstakt tól. sérsmíðað, tréhlemmur.
Segðu frá því hvernig brauðinu er pakkað inn og gengið frá því til geymslu.
Ég set þetta ofan í pott með loki og geymi í köldu herbergi.
Eftir hvaða reglum er laufabrauðinu skipt á milli fólks? Hvað fá menn venjulega margar kökur í sinn hlut?
Engu kerfi. Mamma tók 10, vinur hennar 10. Ég tek 20.
Hvað tekur vinnan við laufabrauðið langan tíma, frá upphafi til enda?
Einn eftirmiðdag. Svo höfum við borðað hangikjöt saman.
Hverjir sjá um að steikja og ganga frá kökunum? Er kynja- eða verkaskipting við þetta? Getur þú sagt frá því?
Við skiptumst á. Hver fjölsk. steikir sínar kökur.
Laufabrauð er mest borðað um jólin, eins og allir þekkja, en hvenær er byrjað að smakka á því?
Með hangikjötinu.
Með hverju þykir þér best að borða laufabrauð?
Hangikjöti og hamborgarahrygg.
Borðar þú, eða fólk sem þú þekkir, laufabrauð með einhverju sem talist gæti óhefðbundið meðlæti? Ef svo er, hvað er hér helst um að ræða?
Sumir nasla í þetta með engu.
Hvernig kökur þykja ykkur bestar? Nefnið hráefni o.fl.
Frá Kristjáns bakaríi.
Hvað endist þinn laufabrauðsskammtur lengi? Hvað er gert við afganginn frá jólunum?
Misjafnt. Gleymdi nokkrum kökum frá í fyrra og þurfti að henda núna á haustdögum.
Hvenær og hvernig er afskurðarins neytt? Hvaða heiti þekkir þú á honum?
Strax.
Kaupir þú tilbúið laufabrauð í búðum eða bakaríum? Frá hvaða aðila er besta brauðið að þínu mati?
Bónus. Kristjáns Bakarí.
Hver er tilgangur þess að búa til laufabrauð, annar en hinn praktíski svo að segja? Hvaða þýðingu hefur þessi hefð fyrir þig?
Jólahefð og samvera með fjölskyldu.
Já, stórfjölskyldan, móðuramma, mamma og systir hennar framan af makar og börn. Síðan mamma og afkomendur hennar. Svo hef ég tekið við, mín börn, mamma og bræður mínir og þeirra fjölsk. Makar og börn.
Fór laufabrauðsgerð sem þú tókst þátt í eingöngu fram á heimili þínu eða á fleiri stöðum? Hvaða stöðum?
Þær systur skiptust á að halda laufabrauð. Svo heima hjá mömmu og núna heima hjá mér.
Hvar og hvernig kynntust foreldrar þínir þessari hefð? Nefndu einnig sveitarfélag og hvort það var í þéttbýli eða til sveita.
Æskuheimili móður minnar. Frá Laugum í S-Þingeyjarsýslu. Gæti líka verið komið úr Eyjafirði.
Var laufabrauðið sem þú þekktir í æsku svipað því sem kallað er laufabrauð í dag? Ef ekki, gætir þú lýst brauðinu sem kallað var laufabrauð í þínu ungdæmi?
Já, Frá Kristjáns bakaríi, mjög mikilvægt. Þótti líkast því sem amma gerði. Við flöttum ekki út. þ.e. gerðum ekki frá grunni. Skárum og steiktum.
Býrð þú til laufabrauð í dag? Gerir þú það með fleiri en einum hópi, ef svo er? Hvaða hópum?
Já, með mömmu og bræðrum mínum og þeirra fjölskyldum 15-18 manns.
Kemur þú að gerð laufabrauðs á hverju ári eða hefur þú hugsanlega tekið pásu um lengri eða skemmri tíma? Hvers vegna?
Ekki fallið úr ár síðan ég man eftir mér.
Er sérstakur dagur og tími tekinn frá fyrir laufabrauðið? Hvernig er hann valinn? Er gert laufabrauð á öðrum tímum árs en fyrir jólin? Ef svo er, hvenær og við hvaða tækifæri?
Reynum að finna góðan dag í byrjun des. má ekki vera of nálægt jólum.
Hvaða hugmyndir hefur þú um útbreiðslu laufabrauðs í dag? Finnst þér að hún hafi farið vaxandi eða minnkandi á síðustu 20-30 árum eða stendur hún kannski í stað?
Svipað.
Hvaða áhrif hefur COVID-19 á laufabrauðsgerð þína? Koma vídeó-símtöl á netinu, eins og t.d. á Facebook, hugsanlega við sögu? Getur þú sagt frá þessu, ef svo er?
Í ár var fámennt en góðmennt. Mamma og vinur hennar, ég, maki minn og synir mínir. Bróðir minn gerði með sinni fjölskyldu og við höfðum smá samband í FB.
Eru einhverjir sem halda utan um daginn eða sjá til þess að nóg sé af öllum áhöldum og öðru sem til þarf? Hverjir, ef svo er?
Ég og mamma.
Búið þið til deig sjálf eða kaupið þið það tilbúið og fletjið út? Kaupið þið útflattar kökur?
Kaupum útflattar kökur.
Hvaða áhöld og annan útbúnað notar þú við laufabrauðsskurðinn? Segðu frá því og hvaða hlutverki þau gegna.
Skurðarjárn og hníf.
Hvaða munstur skerð þú helst út? Ber útskurðurinn eða munstrin sem þú notar einhver heiti? Hvaða heiti? Er eitthvað sem þér finnst að eigi ekki að skera út í laufabrauð? Hvað og hvers vegna, ef svo er?
Mjög einfalt. Stundum reynt að gera stafi.
Hvað ræður því helst hvað þú skerð út? Skipta hefðir máli í þessu sambandi eða hvaðan færð þú hugmyndirnar? Vilt þú nostra við útskurðinn, gera flókin mynstur eða vera fljótur vegna þess að það eru margar kökur sem þarf að skera út?
Nei ekki mikið nostur.
Er eitthvað sem þér finnst skemmtilegra eða leiðinlegra að skera út en annað? Hvað, ef svo er? Eða er þetta kannski alveg hlutlaust?
Nei, þetta er ágætt dund.
Hvað skera aðrir út í þínum hópi? Er það á einhvern hátt frábrugðið því sem þú gerir?
Nei, mjög svipað.
Hver kenndi þér að skera út? Hefur þú kennt einhverjum útskurð? Hverjum?
Mamma. Sonum mínum.
Hverjir sjá um að skera út? Geta allir tekið þátt, börn líka?
Allir. Já líka börn eftir því sem þau hafa haft áhuga á.
Hvaða áhöld og annað sem til þarf er notað við steikinguna? Segðu frá þeim og hvaða hlutverki þau gegna.
Stór grunnur og víður pottur. Gaflar. Hlemmur til að pressa.
Hafa orðið einhverjar breytingar á því hvaða útbúnaður er notaður? Hvaða breytingar, ef svo er?
Betri pottur og betri pressa.
Upp úr hverju er brauðið steikt og hve lengi? Hvað eru búnar til margar kökur? Er afskurðurinn steiktur?
Palmín. Ljósbrúnar, mjög stutt. Í ár voru bara gerðar 40 kökur.
Er laufabrauðið pressað eftir að búið er að steikja það? Með hverju er pressað? Ef að það er ekki pressað, hvað er gert við brauðið þegar það kemur upp úr pottinum?
Já, sérstakt tól. sérsmíðað, tréhlemmur.
Segðu frá því hvernig brauðinu er pakkað inn og gengið frá því til geymslu.
Ég set þetta ofan í pott með loki og geymi í köldu herbergi.
Eftir hvaða reglum er laufabrauðinu skipt á milli fólks? Hvað fá menn venjulega margar kökur í sinn hlut?
Engu kerfi. Mamma tók 10, vinur hennar 10. Ég tek 20.
Hvað tekur vinnan við laufabrauðið langan tíma, frá upphafi til enda?
Einn eftirmiðdag. Svo höfum við borðað hangikjöt saman.
Hverjir sjá um að steikja og ganga frá kökunum? Er kynja- eða verkaskipting við þetta? Getur þú sagt frá því?
Við skiptumst á. Hver fjölsk. steikir sínar kökur.
Laufabrauð er mest borðað um jólin, eins og allir þekkja, en hvenær er byrjað að smakka á því?
Með hangikjötinu.
Með hverju þykir þér best að borða laufabrauð?
Hangikjöti og hamborgarahrygg.
Borðar þú, eða fólk sem þú þekkir, laufabrauð með einhverju sem talist gæti óhefðbundið meðlæti? Ef svo er, hvað er hér helst um að ræða?
Sumir nasla í þetta með engu.
Hvernig kökur þykja ykkur bestar? Nefnið hráefni o.fl.
Frá Kristjáns bakaríi.
Hvað endist þinn laufabrauðsskammtur lengi? Hvað er gert við afganginn frá jólunum?
Misjafnt. Gleymdi nokkrum kökum frá í fyrra og þurfti að henda núna á haustdögum.
Hvenær og hvernig er afskurðarins neytt? Hvaða heiti þekkir þú á honum?
Strax.
Kaupir þú tilbúið laufabrauð í búðum eða bakaríum? Frá hvaða aðila er besta brauðið að þínu mati?
Bónus. Kristjáns Bakarí.
Hver er tilgangur þess að búa til laufabrauð, annar en hinn praktíski svo að segja? Hvaða þýðingu hefur þessi hefð fyrir þig?
Jólahefð og samvera með fjölskyldu.
Questionnaire
Record type
Keywords