Main information
Gender / Year of Submittee
Kona (1960)
Dating
Day sent: 04.12.2020
Object-related numbers
"Museumnumber b": 2020-3-38
Place
Núverandi sveitarfélag: Dalvíkurbyggð, Dalvíkurbyggð
Questions / Answers
Gerði fjölskylda þín laufabrauð á æskuárum þínum? Ef svo er, hverjir á heimilinu tóku þátt? Komu aðrir að laufabrauðsgerðinni en heimilisfólkið? Hverjir, ef svo er?
Já allir á heimilinu Amma og afi.
Fór laufabrauðsgerð sem þú tókst þátt í eingöngu fram á heimili þínu eða á fleiri stöðum? Hvaða stöðum?
Bara á heimilinu .
Hvar og hvernig kynntust foreldrar þínir þessari hefð? Nefndu einnig sveitarfélag og hvort það var í þéttbýli eða til sveita.
Ólafsfirði.
Var laufabrauðið sem þú þekktir í æsku svipað því sem kallað er laufabrauð í dag? Ef ekki, gætir þú lýst brauðinu sem kallað var laufabrauð í þínu ungdæmi?
Já er að notast við sömu uppskrift .
Ef að þú komst ekki að gerð laufabrauðs í æsku en tókst þátt í henni seinna á ævinni, hvaðan og hvenær kom hún inn í líf þitt?
Hef alltaf tekið þátt í laufabrauðsgerð .
Býrð þú til laufabrauð í dag? Gerir þú það með fleiri en einum hópi, ef svo er? Hvaða hópum?
Ég kaupi í dag frá bakaríi sem á eftir að skera út í og steikja. Og við fjölskyldan gerum það saman.
Kemur þú að gerð laufabrauðs á hverju ári eða hefur þú hugsanlega tekið pásu um lengri eða skemmri tíma? Hvers vegna?
Á hverju ári.
Er sérstakur dagur og tími tekinn frá fyrir laufabrauðið? Hvernig er hann valinn? Er gert laufabrauð á öðrum tímum árs en fyrir jólin? Ef svo er, hvenær og við hvaða tækifæri?
Alltaf í byrjun desember .
Hvaða hugmyndir hefur þú um útbreiðslu laufabrauðs í dag? Finnst þér að hún hafi farið vaxandi eða minnkandi á síðustu 20-30 árum eða stendur hún kannski í stað?
Útbreiðslan hefur farið vaxandi.
Hvaða áhrif hefur COVID-19 á laufabrauðsgerð þína? Koma vídeó-símtöl á netinu, eins og t.d. á Facebook, hugsanlega við sögu? Getur þú sagt frá þessu, ef svo er?
Já þar sem að við ætluðum að koma saman fjölskyldan en þar sem við erum frá öllum landshornum þá þurfum við að sleppa því.. En við hjónin gerum þá laufabrauð fyrir okkur ....
Eru einhverjir sem halda utan um daginn eða sjá til þess að nóg sé af öllum áhöldum og öðru sem til þarf? Hverjir, ef svo er?
Já það geri ég ...
Búið þið til deig sjálf eða kaupið þið það tilbúið og fletjið út? Kaupið þið útflattar kökur?
Kaupi núna útflattar kökur..
Hvaða korntegundir eða hugsanlega blöndu af þeim notið þið í deigið? Hvaða önnur hráefni eru notuð?
Panta bara þessar venjulegu með hveiti og svo verður að vera kúmen..
Hverjir búa til deigið? Þekkist kynja- eða verkaskipting við að hnoða og fletja deigið? Segðu frá því, ef svo er.
Bakarí...
Hvaða áhöld og annan útbúnað notar þú við laufabrauðsskurðinn? Segðu frá því og hvaða hlutverki þau gegna.
Við notum laufabrauðshjól til að skera út í kökurnar..
Eiga eldri áhöldin sér sögu? Hafa einhver þeirra t.d. erfst á milli kynslóða? Hvaða áhöld, ef svo er? Hver átti þau fyrst?
Laufabrauðshjólið er frá mömmu og ég á það núna ....það var keypt 1979..
Hvaða munstur skerð þú helst út? Ber útskurðurinn eða munstrin sem þú notar einhver heiti? Hvaða heiti? Er eitthvað sem þér finnst að eigi ekki að skera út í laufabrauð? Hvað og hvers vegna, ef svo er?
Við látum bara hugmyndaflugið ráða...
Hvað ræður því helst hvað þú skerð út? Skipta hefðir máli í þessu sambandi eða hvaðan færð þú hugmyndirnar? Vilt þú nostra við útskurðinn, gera flókin mynstur eða vera fljótur vegna þess að það eru margar kökur sem þarf að skera út?
Enginn ræður bara þeir sem vilja skera út gera það...
Er eitthvað sem þér finnst skemmtilegra eða leiðinlegra að skera út en annað? Hvað, ef svo er? Eða er þetta kannski alveg hlutlaust?
Hlutlaust..
Hvað skera aðrir út í þínum hópi? Er það á einhvern hátt frábrugðið því sem þú gerir?
Bara eitthvað sem hverjum og einum dettur í hug..
Hver kenndi þér að skera út? Hefur þú kennt einhverjum útskurð? Hverjum?
Pabbi og mamma.
Hverjir sjá um að skera út? Geta allir tekið þátt, börn líka?
Allir.
Hvaða áhöld og annað sem til þarf er notað við steikinguna? Segðu frá þeim og hvaða hlutverki þau gegna.
Bara tveir gafflar .
Hafa orðið einhverjar breytingar á því hvaða útbúnaður er notaður? Hvaða breytingar, ef svo er?
Nei.
Upp úr hverju er brauðið steikt og hve lengi? Hvað eru búnar til margar kökur? Er afskurðurinn steiktur?
Laufabrauðsfeiti og tólg Þar til kakan er komin með lit . 100. Já afskurðurinn er steiktur.
Er laufabrauðið pressað eftir að búið er að steikja það? Með hverju er pressað? Ef að það er ekki pressað, hvað er gert við brauðið þegar það kemur upp úr pottinum?
Pressað bara með bretti.
Segðu frá því hvernig brauðinu er pakkað inn og gengið frá því til geymslu.
Sett í pappakassa sem er klæddur að innan með smjörpappír .
Eftir hvaða reglum er laufabrauðinu skipt á milli fólks? Hvað fá menn venjulega margar kökur í sinn hlut?
Bara jafnt.
Hvað tekur vinnan við laufabrauðið langan tíma, frá upphafi til enda?
Heilan dag.
Hverjir sjá um að steikja og ganga frá kökunum? Er kynja- eða verkaskipting við þetta? Getur þú sagt frá því?
Ég sjálf.
Laufabrauð er mest borðað um jólin, eins og allir þekkja, en hvenær er byrjað að smakka á því?
Rétt fyrir jólin.
Með hverju þykir þér best að borða laufabrauð?
Smjöri.
Borðar þú, eða fólk sem þú þekkir, laufabrauð með einhverju sem talist gæti óhefðbundið meðlæti? Ef svo er, hvað er hér helst um að ræða?
Nei.
Hvernig kökur þykja ykkur bestar? Nefnið hráefni o.fl.
Bara allar.
Hvað endist þinn laufabrauðsskammtur lengi? Hvað er gert við afganginn frá jólunum?
Klárast alltaf.
Hvenær og hvernig er afskurðarins neytt? Hvaða heiti þekkir þú á honum?
Borðaður strax Skekklar.
Kaupir þú tilbúið laufabrauð í búðum eða bakaríum? Frá hvaða aðila er besta brauðið að þínu mati?
Nei.
Hver er tilgangur þess að búa til laufabrauð, annar en hinn praktíski svo að segja? Hvaða þýðingu hefur þessi hefð fyrir þig?
Jólin auðvitað...verður að vera.
Getur þú sagt frá laufabrauðsgerð? Þetta geta verið minningabrot, þín upplifun, hvort og með hvaða hætti hefðin hefur breyst, hvað er jákvætt, hvað er neikvætt eða annað sem kemur upp í hugann.
Þegar við stórfjölskyldan komum saman og gerðum frá grunni ,þá var byrjað að undir búa á föstudegi og svo var laugardagurinn þá var byrjað á að fletja allt út og voru það um 500 kökur, svo var að skera þetta allt út og fletta við, svo var borðað saman hangikjöt og sviðasultu . Sunnudagurinn for svo í steikinguna og ganga frá . Í dag er keyptar kökur frá bakaríi og ekki eins margar en komum þá saman á laugard og það allt klárað og borðað svo saman um kvöldið. Bæði jákvætt og neikvætt við þessa breytingu, jákvætt er að viðhalda hefðinni og svo neikvætt er kannski að gera ekki alveg frá grunni,en svona er bara nútíminn í dag.
Já allir á heimilinu Amma og afi.
Fór laufabrauðsgerð sem þú tókst þátt í eingöngu fram á heimili þínu eða á fleiri stöðum? Hvaða stöðum?
Bara á heimilinu .
Hvar og hvernig kynntust foreldrar þínir þessari hefð? Nefndu einnig sveitarfélag og hvort það var í þéttbýli eða til sveita.
Ólafsfirði.
Var laufabrauðið sem þú þekktir í æsku svipað því sem kallað er laufabrauð í dag? Ef ekki, gætir þú lýst brauðinu sem kallað var laufabrauð í þínu ungdæmi?
Já er að notast við sömu uppskrift .
Ef að þú komst ekki að gerð laufabrauðs í æsku en tókst þátt í henni seinna á ævinni, hvaðan og hvenær kom hún inn í líf þitt?
Hef alltaf tekið þátt í laufabrauðsgerð .
Býrð þú til laufabrauð í dag? Gerir þú það með fleiri en einum hópi, ef svo er? Hvaða hópum?
Ég kaupi í dag frá bakaríi sem á eftir að skera út í og steikja. Og við fjölskyldan gerum það saman.
Kemur þú að gerð laufabrauðs á hverju ári eða hefur þú hugsanlega tekið pásu um lengri eða skemmri tíma? Hvers vegna?
Á hverju ári.
Er sérstakur dagur og tími tekinn frá fyrir laufabrauðið? Hvernig er hann valinn? Er gert laufabrauð á öðrum tímum árs en fyrir jólin? Ef svo er, hvenær og við hvaða tækifæri?
Alltaf í byrjun desember .
Hvaða hugmyndir hefur þú um útbreiðslu laufabrauðs í dag? Finnst þér að hún hafi farið vaxandi eða minnkandi á síðustu 20-30 árum eða stendur hún kannski í stað?
Útbreiðslan hefur farið vaxandi.
Hvaða áhrif hefur COVID-19 á laufabrauðsgerð þína? Koma vídeó-símtöl á netinu, eins og t.d. á Facebook, hugsanlega við sögu? Getur þú sagt frá þessu, ef svo er?
Já þar sem að við ætluðum að koma saman fjölskyldan en þar sem við erum frá öllum landshornum þá þurfum við að sleppa því.. En við hjónin gerum þá laufabrauð fyrir okkur ....
Eru einhverjir sem halda utan um daginn eða sjá til þess að nóg sé af öllum áhöldum og öðru sem til þarf? Hverjir, ef svo er?
Já það geri ég ...
Búið þið til deig sjálf eða kaupið þið það tilbúið og fletjið út? Kaupið þið útflattar kökur?
Kaupi núna útflattar kökur..
Hvaða korntegundir eða hugsanlega blöndu af þeim notið þið í deigið? Hvaða önnur hráefni eru notuð?
Panta bara þessar venjulegu með hveiti og svo verður að vera kúmen..
Hverjir búa til deigið? Þekkist kynja- eða verkaskipting við að hnoða og fletja deigið? Segðu frá því, ef svo er.
Bakarí...
Hvaða áhöld og annan útbúnað notar þú við laufabrauðsskurðinn? Segðu frá því og hvaða hlutverki þau gegna.
Við notum laufabrauðshjól til að skera út í kökurnar..
Eiga eldri áhöldin sér sögu? Hafa einhver þeirra t.d. erfst á milli kynslóða? Hvaða áhöld, ef svo er? Hver átti þau fyrst?
Laufabrauðshjólið er frá mömmu og ég á það núna ....það var keypt 1979..
Hvaða munstur skerð þú helst út? Ber útskurðurinn eða munstrin sem þú notar einhver heiti? Hvaða heiti? Er eitthvað sem þér finnst að eigi ekki að skera út í laufabrauð? Hvað og hvers vegna, ef svo er?
Við látum bara hugmyndaflugið ráða...
Hvað ræður því helst hvað þú skerð út? Skipta hefðir máli í þessu sambandi eða hvaðan færð þú hugmyndirnar? Vilt þú nostra við útskurðinn, gera flókin mynstur eða vera fljótur vegna þess að það eru margar kökur sem þarf að skera út?
Enginn ræður bara þeir sem vilja skera út gera það...
Er eitthvað sem þér finnst skemmtilegra eða leiðinlegra að skera út en annað? Hvað, ef svo er? Eða er þetta kannski alveg hlutlaust?
Hlutlaust..
Hvað skera aðrir út í þínum hópi? Er það á einhvern hátt frábrugðið því sem þú gerir?
Bara eitthvað sem hverjum og einum dettur í hug..
Hver kenndi þér að skera út? Hefur þú kennt einhverjum útskurð? Hverjum?
Pabbi og mamma.
Hverjir sjá um að skera út? Geta allir tekið þátt, börn líka?
Allir.
Hvaða áhöld og annað sem til þarf er notað við steikinguna? Segðu frá þeim og hvaða hlutverki þau gegna.
Bara tveir gafflar .
Hafa orðið einhverjar breytingar á því hvaða útbúnaður er notaður? Hvaða breytingar, ef svo er?
Nei.
Upp úr hverju er brauðið steikt og hve lengi? Hvað eru búnar til margar kökur? Er afskurðurinn steiktur?
Laufabrauðsfeiti og tólg Þar til kakan er komin með lit . 100. Já afskurðurinn er steiktur.
Er laufabrauðið pressað eftir að búið er að steikja það? Með hverju er pressað? Ef að það er ekki pressað, hvað er gert við brauðið þegar það kemur upp úr pottinum?
Pressað bara með bretti.
Segðu frá því hvernig brauðinu er pakkað inn og gengið frá því til geymslu.
Sett í pappakassa sem er klæddur að innan með smjörpappír .
Eftir hvaða reglum er laufabrauðinu skipt á milli fólks? Hvað fá menn venjulega margar kökur í sinn hlut?
Bara jafnt.
Hvað tekur vinnan við laufabrauðið langan tíma, frá upphafi til enda?
Heilan dag.
Hverjir sjá um að steikja og ganga frá kökunum? Er kynja- eða verkaskipting við þetta? Getur þú sagt frá því?
Ég sjálf.
Laufabrauð er mest borðað um jólin, eins og allir þekkja, en hvenær er byrjað að smakka á því?
Rétt fyrir jólin.
Með hverju þykir þér best að borða laufabrauð?
Smjöri.
Borðar þú, eða fólk sem þú þekkir, laufabrauð með einhverju sem talist gæti óhefðbundið meðlæti? Ef svo er, hvað er hér helst um að ræða?
Nei.
Hvernig kökur þykja ykkur bestar? Nefnið hráefni o.fl.
Bara allar.
Hvað endist þinn laufabrauðsskammtur lengi? Hvað er gert við afganginn frá jólunum?
Klárast alltaf.
Hvenær og hvernig er afskurðarins neytt? Hvaða heiti þekkir þú á honum?
Borðaður strax Skekklar.
Kaupir þú tilbúið laufabrauð í búðum eða bakaríum? Frá hvaða aðila er besta brauðið að þínu mati?
Nei.
Hver er tilgangur þess að búa til laufabrauð, annar en hinn praktíski svo að segja? Hvaða þýðingu hefur þessi hefð fyrir þig?
Jólin auðvitað...verður að vera.
Getur þú sagt frá laufabrauðsgerð? Þetta geta verið minningabrot, þín upplifun, hvort og með hvaða hætti hefðin hefur breyst, hvað er jákvætt, hvað er neikvætt eða annað sem kemur upp í hugann.
Þegar við stórfjölskyldan komum saman og gerðum frá grunni ,þá var byrjað að undir búa á föstudegi og svo var laugardagurinn þá var byrjað á að fletja allt út og voru það um 500 kökur, svo var að skera þetta allt út og fletta við, svo var borðað saman hangikjöt og sviðasultu . Sunnudagurinn for svo í steikinguna og ganga frá . Í dag er keyptar kökur frá bakaríi og ekki eins margar en komum þá saman á laugard og það allt klárað og borðað svo saman um kvöldið. Bæði jákvætt og neikvætt við þessa breytingu, jákvætt er að viðhalda hefðinni og svo neikvætt er kannski að gera ekki alveg frá grunni,en svona er bara nútíminn í dag.
Questionnaire
Record type
Keywords