Karlmaður

15.04.1892

In preservation at

Helgi Sveinsson, bankastjóri. F. 25. október 1868, d. 26. mars 1955. Í Einingu segir um Helga árið 1955: „Helgi Sveinsson var afburða maður, enda góðrar ættar. Hann var fæddur að Staðarbakka í Miðfirði 25. október 1868. Faðir hans var sr. Sveinn Skúlason alþingismaður og ritstjóri, þjóðkunnur fræðimaður og stjórnmálaskörungur. Móðir hans var Guðný Einarsdóttir, snikkara í Reykjavík, en hann var bróðir síra Árna Helgasonar prófasts í Görðum. Helgi Sveinsson var óvenjulegur hæfileikamaður, skarpgáfaður, hugkvæmur, málsnjall og hin mesta hamhleypa til starfa. Hlóðust því á hann trúnaðarstörf, auk bankastjórastarfsins. Hann var bæjarfulltrúi í fjölda ára, formaður skólanefndar og forustumaður í fjölda félaga. Meðan hann var á ísafirði, breyttist staðurinn úr hálfdönsku verzlunarplássi í blómlegt bæjarfélag. Margir ágætir menn lögðu þar hönd að verki. en jafnan var Helgi í fylkingarbrjósti. Mun ekki ofmælt, að hann hafi átt einn ríkasta þáttinn í þeim breytingum og framförum, sem þar gerðust á þessu timabili. Á fyrstu bankastjóraárum hans hófst vélbátaútgerðin. Var hann einn helzti hvatamaður þess og vann að aukningu og vexti útgerðarinnar með ráðum og dáð. Verzlun og útgerð færðist í hendur bæjarmanna sjálfra. — Bæjarfélagið keypti hús og lóðir selstöðuverzlunarinnar. Kaupfélag reis aftur af grunni, og að þessu sinni til frambúðar. Meðan deilt var við Dani um réttarstöðu íslands, var Helgi eldheitur sjálfstæðismaður, en gerðist alþýðuflokksmaður, þegar er þessum deilum lauk. Var hann einn af áhrifaríkustu forystumönnum Alþýðuflokksins á ísafirði og jafnan síðan meðal ötulustu og áhugasömustu baráttumanna flokksins. Helgi Sveinsson var sannur jafnaðarmaður, raunsær hugsjónamaður og óþreytandi í baráttunni fyrir þeim málstað, er hann trúði á. Hann taldi það skyldu sína að berjast gegn fútæktinni og fylliríinu. í hans augum var fátækt og volæði sjálfskaparvíli þjóðfélagsins, sem því bar skylda til að ráða bót á, og drykkjuskapur voði og viðurstyggð. Fyrir því barðist hann allt sitt líf fyrir rétti fólksins, sem vinnur, en gegn valdi auðsins, fyrir þroska og menningu alþýðunnar, en gegn áfenginu, sem hann taldi hið mesta skaðræði og skemmdarvarg. Hann unni fögrum listum, sögu og bókmenntum og vildi glæða áhuga og skilning almennings á þessum sviðum. Sjálfur var hann söngmaður ágætur og afburðaleikari. Hann var mikill gleðimaður, jafnan hress og ljúfur í viðmóti og hrókur fagnaðar í samkvæmum og á mannamótum." "Eiginkona Helga [Kristjana Jónsdóttir] lézt af barnsförum árið 1908, eftir 12 ára sambúð, frá 8 ungum börnum. Það var honum þungur harmur og mikið áfall. Systir hans Margrét, sem dvalið hafði í Vesturheimi um margra ára skeið, fluttist þá til hans og tók við búsforráðum. Var honum það mikið lán og bót í böli. — Gekk hún börnunum í móðurstað og hélt heimilinu í fyrra horfi, með sömu alúð og gestrisni, rausn og prýði. Síðan hún dó, fyrir tæpum 3 árum, hefur Margrét dóttir Helga staðið fyrir heimilinu, veitt honum sjúkum hjúkrun og umönnun til síðustu stundar með aðstoð systkina og heimafólks. Helgi Sveinsson var umhyggjusamur og ástríkur faðir. Hann var félagi barna sinna, þau vinir hans og aðdáendur. Ölllum þeim, sem náin kynni höfðu af Helga Sveinssyni, verður hann minnisstæður. Hann var höfðingi í lund og horfði ekki í smátt. Skapið var ríkt, lundin ör og hjartað heitt. Hann mátti ekkert aumt sjá án þess að reyna úr að bæta, og sást þá stundum lítt fyrir um eigin hag. En framar öllu verður mér minnisstæður áhugi hans og eldmóður, trú hans á lífið, fólkið og framtíðina, drengskapur hans, kjarkur og fórnfýsi.“