Go Back To Search
Do you know more?

"Eldvarpan"

1940 - 1960
In preservation at
Agricultural Museum of Iceland
Gripurinn er úr búi Þóris Steinþórssonar, bónda og skólastjóra í Reykholti. Ávallt var rætt um gripinn sem "Eldvarpan" og notuð til að sviða haus og lappir í sláturtíð. Úr stútunum kom bláleitur logi sem sviðaði og þrýstingsmælir notaður til að viðhalda sama flæði.  Jóhann Ellertsson fyrrum starfsmaður safnsins pússaði upp til sýningar. Prímusinn er af gerðinni Meva (made in Czechoslovakia). 

Main information

Title
Proper noun: "Eldvarpan"
Dating
1940 - 1960
Material
Object-related numbers
Museumnumber a: 1341 "Museumnumber b": 2014-11-2
Dimensions
28.5 x 26 x 7 cm Lengd: 28.5 Breidd: 26 Hæð: 7 cm
Place
Staður: Reykholt, 320-Reykholt í Borgarfirði, Borgarbyggð
Exhibition text
Hliðarprímus. Ávallt kallað ,,Eldvarpan“. Gripurinn er úr búi Þóris Steinþórssonar bónda og skólastjóra í Reykholti. Um upphafleg not er ekki vitað með vissu en ekki er ólíklegt að þetta sé forveri Master hitablásara og hafi verið notað til upphitunar á bráðabirgðahúsnæði setuliðs hér á landi.Tækið kom notað í hendur hans um 1957 og ekki er vitað með vissu hvaðan það kom en ekki talið óhugsandi að einhver hafi útvegað það frá Sölunefnd varnarliðseigna. Eldvarpan var mest og nær eingöngu notað til að svíða hausa og lappir og þótti hið mesta þarfaþing til þeirra hluta enda gjarnan fengið að láni á aðra bæi í sláturtíð Þess má hér geta að á þessum árum var öllu fé sem ætlað var til manneldis í Reykholtsskóla slátrað heima, saltað, sviðið, súrsað, reykt og fryst. Eldsneytisgeymirinn var fylltur af steinolíu, þó ekki um of því þegar honum hafði verið lokað var lofti dælt í tómarúmið uns þrýstingsmælinn á geyminum sýndi nægan þrýsting.  Til þessa verks notuð venjuleg dekkjapumpa. Nú var einhverri tusku eða ull komið fyrir undir glóðarhausnum, opnað fyrir kranan sem stjórnaði eldsneytisflæðinu og steinolia látin leka í tuskuna en krananum lokað aftur er gegnvott var orðið. Nú var borinn eldur að og látið loga uns hausinn þótti nógu heitur. Þá var opnað fyrir eldsneytið að nýju og fram úr glóðarhausnum stóð nú bláleitur logi sem gaf mikinn hita.
Record type
Collection
Undirskrá: Almenn munaskrá
Keywords

Place of origin

64°39'49.5"N 21°17'14.6"W