Smjörhnoðunarvél
1945 - 1955
In preservation at
Agricultural Museum of Iceland
Smjörhnoðunarborð voru eins og strokkar rjómabúanna knúin vatnsafli, mótorafli eða með hestum (hestavindu). Á þessu borði var smjörið elt og hnoðað. Þannig náðust áfirnar úr því og auðvelt varð að móta það í stykki (töflur, skökur, dömlur...). Borðið er frá síðasta skeiði heimavinnslu á smjöri hérlendis - um 1950. Uppruni borðsins er Fremstafell í Kaldakinn. Gef. Halldóra Jónsdóttir Grímshúsum í Aðaldal.
Main information
Donor: Halldóra Jónsdóttir
Dating
1945 - 1955
Material
Object-related numbers
Museumnumber a: 1183-110
Dimensions
50 x 50 x 110 cm
Lengd: 50 Breidd: 50 Hæð: 110 cm
Place
Staður: Fremstafell 1, Fremsta-Fell 1, 641-Húsavík, Þingeyjarsveit
Exhibition text
Smjörhnoðunarborð
Eitt af áhöldum rjómabúanna gömlu. Nýstrokkað smjörið var sett á hringborðið er snerist. Kólfurinn pressaði þá áfirnar - vökvann - úr smjörinu.
Smjörhnoðunarborð voru eins og strokkar rjómabúanna knúin vatnsafli, mótorafli eða með hestum (hestavindu).
Mjólkurvinnsla er það búverk sem hvað fyrst var iðnvætt á Íslandi. Það gerðist með stofnun rjómabúanna í byrjun síðustu aldar. Íslenskt smjör varð verðmæt söluvara bæði erlendis (t.d. Í Englandi) og í vaxandi þéttbýli innanlands. Á þessu borði var smjörið elt og hnoðað. Þannig náðust áfirnar úr því og auðvelt varð að móta það í stykki (töflur, skökur, dömlur...). Borðið er frá síðasta skeiði heimavinnslu á smjöri hérlendis - um 1950. Þá voru vélvæddu mjólkursamlögin (mjólkurbúin) að leysa heimavinnslu mjólkur af hólmi. Smjörhnoðunarborðið er frá Fremstafelli í Kaldakinn. Halldóra Jónsdóttir í Grímshúsum í Aðaldal færði safninu borðið.
Record type
Collection
Undirskrá: Almenn munaskrá
Keywords
Place of origin
65°43'24.7"N 17°33'18.8"W